Dînî-tasavvufî eserlerde Hz. Peygamber'in manevî şahsiyetini ifade etmek için kullanılan bir terim olan Nûr-ı Muhammedî, bazen de hakîkat-i Muhammediyye şeklinde ifade edilmektedir. Bu iki terim de Hz. Muhammed’in her şeyden önce yaratıldığını, kâinatın da ondan yaratıldığını ve dolayısıyla Hz. Muhammed’in bütün faziletlerin kaynağı olduğunu ifade etmek üzere kullanılır. Nûr-ı Muhammedî anlayışı, Osmanlı’da geniş halk tabakaları tarafından okunan temel İslâmî kitaplarda da daha basit ve anlaşılır şekillerde ele alınmıştır. Dolayısıyla bu anlayış sadece İbnü’l-Arabî gibi mutasavvıfların eserlerinde kalmamış avam tarafından da kabul edilen yaygın bir inanç haline gelmiştir. Hz. Peygamber’in nuru ve yaradılış arasındaki bağı konu edinen Nur-ı Muhammedî düşüncesi, Osmanlı’da toplumun bütün katmanlarının paylaştığı ortak bir temele işaret ettiği için Nûr-ı Muhammedî algısını Osmanlı insanının bilgisini temellendirdiği çıkış noktası olarak nitelendirmek mümkündür. 16. yüzyıl müelliflerinden olan Cafer Iyânî Bey’in kaleme aldığı Nûr-nâme isimli eserde ise hem siyer ve mevlid türü eserlerin muhtevâ özelliklerini hem de tasavvufî eserlerle kısas-ı enbiyâların muhtevâ özelliklerini bir arada görmekteyiz. Bu yönüyle ilginç bir özellik gösteren bu eserin metnini ve kısa bir değerlendirmesini vermeyi amaçladığımız bu çalışmada, öncelikle Nûr-nâme ve yazarı hakkında bilgi verilecek, ardından da Osmanlıyı anlama çalışmalarına ne tür bir katkı sağlayabileceğine dair kısa bir değerlendirmeden sonra eserin metni sunulacaktır. Anahtar Kelimeler: Nûr-ı Muhammedî, Nûr-nâme, Cafer Iyânî, Osmanlı İmparatorluğu.
The term of Nûr-ı Muhammedî, sometimes is expressed in Nûr-ı Muhammediyye, used to refer to the Prophet Muhammad's spiritual personality. These two terms refer to the Prophet Muhammad is first and foremost, the universe was created from it, and hence the Prophet Mohammed is source of virtues. The idea of Nûr-ı Muhammedî is found in the basic İslamic books read by the wider public in Ottoman Empire. Nûr-nâme which are subject to this study, was written by Cafer Iyânî, one of the authors of 16th century. In Nûr-nâme, there is information about the idea of Nûr-ı Muhammedîas well asthe virtues ofthe Prophet Muhammad and the workis noteworthy in this respect. In this study, After giving brief information about the idea ofNûr-ı Muhammedî, the author and Nûr-nâme will be informed. Finally, the contribution of this work to attempts understanding the otoman empire will be assessed and then the the text of the Nûr-nâme will be presented.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.
