II. Abdülhamid’in saltanatı uzun ve sıkıntılarla dolu bir siyasi yaşamın yansıması olarak görülmektedir. Padişahın uğraştığı siyasi sorunların büyüklüğüne rağmen ülke içindeki modernleşme ve kalkınmanın sağlanması için harcadığı çaba görmezden gelinemez. Padişah II. Abdülhamid’in şehzadeliği döneminde ziraat işleriyle meşgul olması ve çiftlik sahibi olarak servet elde etmesi bu konuda onu tecrübeli kılmıştır. Buna bağlı olarak ziraat ve ziraat eğitimiyle doğrudan ilgilenmiştir. Osmanlı Devleti’nin çeşitli vilayetlerinde ziraat mektebi açmak suretiyle sultan bu konudaki hassasiyetini göstermiştir. İstanbul, Selanik ve Bursa’da açtırdığı ziraat okulları modern tarımın gelişmesinde etkili olmuştur. Ziraat mekteplerine öğrenci seçimi, sınavlarda merkezi sınav uygulanması hatta merkezi sınavdan sonra da öğrencilerin okul öğretmenleri tarafından tekrar bir sınava tabi tutulmaları da dönemin eğitim anlayışı hakkında bize ipuçları vermektedir. Yine bu dönemde öğrencilere ödül verilerek eğitim için öğrencilerin özendirilmesi belgelerde dikkatimizi çeken diğer bir husus olmuştur. Öğrenciler ile ilgili bütün ayrıntıların düşünülmesi merkezi hükümetin eğitime verdiği önemi açıkça göstermektedir. Araştırmamızın konusu olan Osmanlı son dönemi ziraat eğitiminde sultanın açtırdığı ziraat meslek okullarında uygulamalı eğitime ayrı bir önem verilmesi de dikkate değerdir. Kısaca bu araştırmada; zirai eğitim hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlayan Osmanlı Arşivlerinden elde ettiğimiz, 1884 tarihli nizamnamenin ortaya koyduğu ayrıntılar ve elde ettiğimiz diğer arşiv belgeleri ile dönemin bu konudaki anlayışı daha net ifade edilmeye çalışılmıştır.

Reign of Abdulhamit II is seen as a reflection of his long and troublesome political life. In spite of magnitude of political problems it cannot be ignored that he made an effort for modernization and development of the country. Having dealt with agriculture and earned a fortune as a farm owner before his accession to the throne made Sultan Abdulhamit II experienced about this matter. Therefore he personally paid attention to agriculture and agriculture education. By opening agriculture schools in several provinces of Ottoman Empire the sultan demonstrated his sensibility about this matter. Agriculture schools he had opened in Istanbul, Thessaloniki and Bursa got effective on development of modern agriculture. Selection of agriculture school students, implementation of central examination system, and even re-examination of students who passed the central exam by the school teachers give us some clues about educational idea of the period. Another point in the documents that grasps our attention is that students were encouraged by awarding prizes in that era. Consideration of all details relating the students testifies clearly to importance given to education by the central government. It is also remarkable that in the agriculture schools that had opened by the sultan in late Ottoman period, which constitutes subject of this study, applied education was given a special importance. In sum, in this study understanding of the period is tried to be expressed more clearly with the help of the details stated in 1884 dated regulations which is obtained from the Ottoman Archives and makes us have knowledge about agricultural education and other archival documents.