Bu çalışma -Iyor ve –mAktA fiilcil birimlerini günlük dildeki konuşmalar ve kendi kendine konuşmalar ile kurumsal ve akademik metinlerde-söylemlerdeki işleyişleri çerçevesinde sözcelemsel bir yaklaşımla incelemektedir. Bu iki birim dilsel etkinliğin öznesinin iki farklı tasarımlamayla sözcesini kurmasının, sözcesinin içeriğiyle ve muhatabıyla ilişkisini iki farklı nitelikte tasavvur etmesinin, iki ayrı sözceleme tarzının (sözceleme durumunun) belirticileridir: Sözceleyen içerikle ve muhatapla arasına mesafe koymadan bitmemişlik değerine sahip bir sözce kurduğu tasarımlamada (sözceleme tarzında) –Iyor; mesafe koyarak bitmemişlik değerine sahip bir sözce ürettiği tasarımlamada ise –mAktA kullanır. –Iyor Türkçede mesafesiz bitmemişlik (non-accompli de non distanciation), -mAktA mesafeli bitmemişlik (non-accompli de distanciation) birimidir. Bu iki birim iki farklı sözceleme tarzının, iki ayrı sözceleme durumunun belirticileri olarak karşıtlık kurarlar ve –Iyor/–mAktA karşıtlığı sözcelemseldir. –Iyor kullanımı içeriği kendine atfetme, kendi adına “konuşma” ve kişisel bir içerik ifade etme; “olay” anlatımı; “sen”-“ben” ilişkisinin olması; doğrudan anlatım; vb.; -mAktA kullanımı içeriği başkasına atfetme; bir başkası olarak-bir başkası adına “konuşma” ve kişisel olmayan bir içerik dile getirme; konu anlatımı (aktarmayla bilgilendirme); “sen-“ben” ilişkisinin olmaması; dolaylı anlatım, vb. demektir. -Iyor’la sözceleyen “içeriden bir göz”; bir anlatıcı; bir kişi; -mAktA’yla “dışarıdan bir göz”; bir sunucu; bir raportör (gözlemleyen, kaydeden ve bildiren), bir otorite (soyutlaştırılmış kolektif bir kişilik)’dir.
This work examines the verb units –Iyor and –mAktA in the concept of their running in daily language dialogues and monologs and in academicals texts-speeches with a enunciative approach. These two parts are the markers of the two different qualities of forming the statement by linguistic subject, two different enunciation’s modes (enunciation’s states): The enunciator uses –Iyor when forming an unfinished statement in which he/she does not keep aloof (in enunciation style) with both content and adressee, when forming an unfinished statement in which he/she keeps aloof the enunciator uses –mAktA. In Turkish –Iyor is the unfinished unit without aloofness and –mAktA is the unfinished unit with aloofness. These two parts are opposed as the markers of the two different enunciation modes (enunciation states) and the opposition between them is enunciative. Using –Iyor means “speaking for yourself” and expressing a personal content, attributing the content to yourself, “incident” narration, having a relationship of “me”-“you”; direct address etc.; using –mAktA means attributing the content to another, “speaking for another” and expressing a non-personal content, topic narration (informing by transfer) and not having a relationship of “me”-“you”; reported speech etc. The enunciator is an “internal eye”; a narrator; a person (an inv
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.