Halk anlatıları, ait oldukları toplumların kültürel kodlarını bünyesinde barındıran türlerdir. İlk olarak mit; daha sonraları ise sırasıyla efsane, masal, destan, menkıbe, halk hikâyesi, memorat ve fıkra olarak ortaya çıkan halk anlatıları üzerine ülkemizde birçok çalışma yapılmıştır ancak bu çalışmaların büyük bölümü metin merkezli çalışmalar olmuştur. Halk anlatılarını doğru bir şekilde anlayabilmek, yorumlayabilmek ve tahlil edebilmek için bu ürünlere bağlam merkezli yaklaşmak gerekmektedir. Bu sayede, halk anlatıları özelinden hareketle sosyal bilimlerin temel gayesi olan “insanı ve insanın ortaya koyduklarını analiz ederek geleceği kurgulama” hedefine ulaşılabilecektir. Dünya üzerinde hiçbir şey olduğu gibi kalmaz. İçinde bulunduğumuz şu an bile bir saniye sonra yerini başka bir “an”a bırakmaktadır. Bu bilgiden hareketle halkın ortaya koyduğu edebî ürünlerden biri olan halk hikâyeleri de dünya üzerindeki her şey gibi zaman ve zemin değiştikçe; yani bağlam değiştikçe –ki bağlamın değişmemesi gibi bir durum söz konusu olamaz- değişimin hızına göre kendini farklı kılıklar içerisinde bulacaktır. Bu değişimin gözlenmesi ve analiz edilmesi de gelecekte ortaya çıkacak olan yeni türlerle ilgili bizlere öncü bilgiler verecek ve “geleceği kurgulamamıza” bir nebze de olsa yardımcı olacaktır. Pertev Naili Boratav tarafından “destandan romana geçiş ürünü” olarak nitelendirilen halk hikâyeleri, Anadolu’da destan anlatma geleneğinin zayıflamasıyla ortaya çıkan anlatılardır. Zaman ilerledikçe değişen bağlamlar neticesinde, klasik anlamdaki halk hikâyeleri de bu değişikliklerden etkilenerek farklı yapılar içerisine girmiştir. Bu çalışmada, Âşık İsmetî ile Kapı Güzeli adlı bir halk hikâyesinden hareketle halk hikâyelerinin geçirdiği değişimler ve dönüşümler tespit ve tahlil edilmeye çalışılmıştır.

Folk narratives are kinds which structure to shelter cultural codes of societies. In our country, a lot of studies has done on narratives which emerged as firstly myth, later seriatim legend, tale, saga, narrative, folktale, romance and joke but big part of this studies had been text-based works. For to understand rightly, interpret and analyze folk narratives, requiring to approach with context-based to this products. So that, reached to the target of envision the future by analyzing the people and materials of the people that main purpose of the social sciences starting from special of folk narratives. Nothing on the world is not permanent. Even now, a second later, the moment is giving place to a new moment. Starting from this information, folktales which is literary product exposed by the folk, time and ground changes, namely context changes -so that remain constant of context is not thinkable- are going to find itself in different appearance according to speed of change like the everything on the world. The observation and analysis of this change will give leading information about new kinds which is going to emerge in the future and help a little bit for the envision of future. The folktales which qualified “is a pruduct of the transition from saga to novel” by Pertev Naili Boratav are narratives that emerged by getting weak of the tradition of saga telling in Anatolia. By the time, at the end of changing context, folktales which is classical sense entered into different edifices by affected from this change. In this study, worked for identifying and analyzing the changes and transformations of folktales based on a folktale which named Âşık İsmetî ile Kapı Güzeli.