Fransız Devrimi’nin Osmanlı’ya Armağanı: Gazete Türk Basınının Doğuşu

Author:

Number of pages:
663-681
Language:
Year-Number:
2012-Volume 7 Issue 3

Osmanlı İmparatorluğu’nda basın tarihi, genel olarak, 1831 yılında çıkmaya başlayan Takvîm-i Vekâyi ile başlatılmaktadır. Gerçekten de gazete denilebilecek ilk Türkçe iletişim aracı Takvîm-i Vekâyi’dir. Ne var ki, sosyal bilimlerde olaylar gibi olgular da bir anda ortaya çıkmazlar. Daima, bir hazırlık dönemleri vardır. Böyle bakıldığında, Takvîm-i Vekâyi’in de aslında, uzun sayılabilecek bir sürecin devamı olduğu açıkça görülmektedir. Osmanlı’nın bu ilk resmi gazetesine gelmeden önce, en az iki tecrübe aşamasından söz etmek gerekmektedir. Bu tecrübelerden biri İstanbul’da, diğeri İzmir’de yaşanmıştır. İstanbul’daki ilk adımları; Fransız Elçiliği’nce yayımlanan Fransızca üç bülten oluşturmuştur. Fransız İhtilali’nin fikirlerini yaymayı amaçlayan bu bültenler; “Le Bulletin de Nouvelles”, "La Gazette Française de Constantinople" ve "Mercure Oriental" adlarını taşımaktadırlar. İzmir’deki gazetecilik girişimlerinde de yine Fransızlar’ın payı bulunmaktadır. Fakat bu defa amaç, kentteki Fransız tacirlerini dünyadaki gelişmelerden haberdar etmek ve onların haklarını korumaktır. “Le Smyrnéen”, “Le Spectateur Oriental” ve “Le Courrier de Smyrne” adlı bu yayınların dili de doğal olarak Fransızcadır. Çalışmamız, Osmanlı İmparatorluğu’nda gazeteciliğin doğuşunu, işte bu hazırlık safhalarıyla birlikte yeniden değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Böylece, hem, Takvîm-i Vekâyi’in ne tür bir algı ve gayeyle çıkarıldığının, hem de sonrasındaki özel gazeteciliğin temellerinin nasıl atıldığının, çok daha geniş bir açıyla izlenebileceğini umuyoruz.

Keywords


The beginning of the history of journalism in the Ottoman Empire is generally accepted to have occured with the publication of Takvim-i Vekayi, a journal of official character, in 1831. Actually, the first mass communication medium which can be called a newspaper is “Takvim”. However, like social events, social phenomena do not emerge instantly either. They is always a preparatory stage involved. From this point of view, it is noted that actually Takvim was also the continuation link of a fairly long chain of events by Ottomans. We can in fact mention two important turning points experienced by the Ottomans prior to the emergence of this official gazette. One of these experiences suffered in İstanbul and another one is in İzmir. The first steps in İstanbul was composed of three bulletins issued by French Ambassy in French language. These bulletins which was aiming to spread the ideas of French Revolution entitled as “Le Bulletin de Nouvelles”, "La Gazette Française de Constantinople" and "Mercure Oriental". The journalism attempts is İzmir also provided by the French people. However the target in this time was to inform the French traders in the city from the world news and protect their rights in the Empire. The publication language of the “Le Smyrnéen”, “Le Spectateur Oriental” and “Le Courrier de Smyrne” was naturally French. Our study aims to reassess the emergence of journalism in the Ottoman Empire together with these aforementioned preliminary periods. Thus, in this manner, we hope that it will be possible to trace both the sort of conception the ultimate purpose with which Takvim-i Vekayi was published and how the foundations of private journalism were cast thereafter, with a much broader perspective.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,410
Number of downloads 518

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.