Yeni Türk Edebiyatında Kaynak Olarak Poetika

Author:

Number of pages:
79-187
Language:
Year-Number:
2009-Volume 4 Issue 1-1

Yunanca poiétiké kelimesinden türeyen ve “yap-mak, üretmek, yaratmak” gibi anlamlara gelen poetika, genel olarak bütün sanat dallarını kapsamakta ancak günümüzde yaygın olarak şiir türünü içermektedir. Şiir sanatı üzerine teorilerin sistematiği, bütünü, ilmi anla-mına gelen poetika, Aristo’nun aynı adlı eserinde ilk kez terim olarak kullanılmıştır. Aristo’dan bu yana çok hızlı bir seyir izleyen kav-ram, za¬manla dünya çapında önemli bir disiplin halini almıştır. Gü¬nümüzde de daha çok şiirle alakalı her türlü meseleyle ilgile¬nen bir alan olmuştur. Poetika, Klasik çağda verilen ilk örnekten sonra Batıda Eflatun, Horatius, Longinus gibi isimlerle gelişme göstermiş, özellikle 20. yüzyılda bir araştırma yöntemi haline gelmiştir. Cahiliye döneminde bir şarkı formu olarak ortaya çıkan şiirle ilgili, Batı’ya oranla daha nitelikli, poetik ör¬neklere rastlamak mümkündür. Poetik gelenek Araplar¬dan İslamiyeti kabul eden İranlılara oradan da Türklere geçmiştir. Fars edebi¬yatında daha çok eski öğretilerin de¬vamı şeklinde gelişen ve süslü söyleyişleriyle öne çıkan şiir hakkında, Türkçeye çev-rilmiş çok fazla teorik çalış¬maya rastlanmaz. Anılan yollarla Osmanlı şiirine de ge¬çen poetik yaklaşım, Divan edebiya¬tında başlı başına bir kitap halinde verilmese de şairlerin di¬vanlarındaki beyit¬lerde, dîbâcelerde, tezkirelerde yer yer ken¬dini göster-mektedir. Türk Edebiyatında ilk defa Necip Fazıl tarafından Büyük Doğu dergisinde kullanılan kavram, Tanzimat’tan günümüze genel olarak, gerçek-hayal tartışması etrafında ele alınmıştır. Bu bağlamda manzum ve mensur, çeşitli örnekleri bulunmaktadır. Özellikle çağdaş Türk şiirinde bunlar daha da yaygınlaş¬mış, şiir sanatına dair çalışma¬lar giderek artmıştır.

Keywords


Poetika, originated from the world ‘poietike’ and meaning “make, produce, create” generally covers all branches of art but nowadays it mostly includes poetry. Poetics meaning the whole, systematics and science of the theories on the art of poetry, was firstly used as a term in Aristoteles’ work under the same name. The concept having developed rapidly from Aristoteles to our time has gradually improved as a worldwide discipline. Nowadays, poetics has also been a study field concerning with every subject related to poetry. Poetics, after the first epitome presented in the classical age, has showed an innovation with names such as Platon, Horatius, Longinus in the Western world, and particularly in the 20th century has been regarded as a research method. When compared to the Western world; it is possible to encounter with qualified poetic samples related to the poetry emerging as a form of song in the period before conversion to Islam. The poetic convention passing to the other countries and nations accepting Islam and in this respect to the Ottoman poetry, though not presented as a separate book, shows itself in the verses, dibaces, tezkires of poets’ canons. The term, which was firstly used by Necip Fazıl in Büyük Doğu journal, has generally been dealt with around the argument of ‘real-fancy’ from Reformation to our time. In this respect, various examples have been encountered in verse and prose. These have spread particularly in modern Turkish poetry and the studies on the theory of poetry have increasingly risen.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 2,279
Number of downloads 660

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.