Türk tarihine göz atıldığında savaşlarla ve kahramanlıklarla dolu olduğu görülecektir. Bu durum bilinen en eski Türk yazıtlarından başlayarak Türk tarihini ve kültürünü aydınlatan birçok esere de büyük ölçüde yansımıştır. Türklerin atlı ve göçebe bir toplum olmaları da bu savaşçı özellik kazanmalarında büyük ölçüde etkili olsa gerektir. Ata binme sanatında çok başarılı oldukları, savaş aletlerinin ustaca kullandıkları bugüne kadar hep uzun uzadıya incelenmiş konulardır. Bu makalede Karahanlı Türkçesi eserlerinde askerlikle ilgili terimler üzerinde durulacaktır. Bu bağlamda Karahanlı Türkçesi metinleri, özellikle, Kutadgu Bilig, Divânü Lügat-it Türk ve ‘Atabetü’l Hakayık, Satır Arası Kur’an Tercümesi üzerinde karşılaştırmalı bir çalışma yapılmıştır. Bu şekilde metinlerde savaşla ilgili ortak olarak yer alan sözcükler tespit edilmiş ve sözcüklerin kullanıldıkları yerlerdeki anlamları, etimolojileri ele alınmıştır. Üzerinde durulacak sözcükler şunlardır: basu, karguy, kuyag, yasıç, süŋü, temürgen, tolum, tura, toy, çıgılvar, kėş, yaġıçı.
When we glance at the Turkish history, we will see that it is full of wars and heroism. This situation reflected to a lot of Turkish texts such as Orhon inscriptions, Divânu Lugat-it Turk, and so on. In this point, Turks’ nomad culture had been effective to gain combative characteristic them. Until now, Turks’ combative characteristic was researched and the characteristics of Turks such as riding horse skillfully, using battle’s tools skillfully was examined. In this article, I will discuss the war technique and some terms about military service. In this point, I made a comparative study on Kutadgu Bilig, Divânu Lugat-it Turk, Atabetü’l Hakayık, Interlinear Qur’an Translation. Firstly, in these four texts, I determined some common words and pointed out places of words in texts and etimologies of these words. The words which I will discuss are: basu, karguy, kuyag, yasıç, sü?ü, temürgen, tolum, toy, çıgılvar, keş, yagıçı.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.
