Abdülbaki Nasır Dede’nin Makam Tariflerinin Türk Halk Müziği Eserleri Üzerinde Kullanılabilirliği

Author:

Number of pages:
555-568
Language:
Türkçe
Year-Number:
2022-Volume 17 Issue 4

Bu çalışmada; Abdülbaki Nasır Dede’nin makam anlayışı, makam tarifleri ve halk müziğinde Dede’nin makam tarifleri ile türkülerin makam tanımlarının yapılabilirliği hususları üzerinde durulmuştur. Türk müziğinin içinde önemli bir yere sahip olan halk müziği külliyatının Uşşak, Hicaz, Kürdi, Segah, Hüzzam vs. belli başlı birkaç makamla veya Kerem, Garip, Tatyan, Müstezat gibi ayak kavramları ile anlatılması bu musiki kültürünü makam zenginliği yönünden açıdan yalın hale getirmektedir. Dolayısıyla geçmiş yüzyıllarda Türk müziği nazariyatının köklerini oluşturan kuramcılar ve kuramlarından esinlenerek Halk müziğinin makam açısından ifade edilmesi ve isimlendirilmesi gerekir. Bu sebepten bu çalışmaya, Abdülbaki Nasır Dede ve O’nun nazari anlayışından hareketle betimsel olarak yaklaşılmıştır. Konunun detaylıca açıklanabilmesi için Abdülbaki Nasır Dede’nin kendi tarifiyle açıkladığı Nühüft-i Kadim, Mahur-ı Kebir, Hûzi, Araban ve Muhayyer olmak üzere beş adet makam ve makamların karşılığı olarak beş adet Halk müziği eseri belirlenmiştir. Eserler üzerinde makamların belirleyici unsurlarından olan başlangıç perdeleri, seyirleri ve öncü perdeleri belirtilerek türkülerde makam kavramının gerekliliği, ayak kavramıyla halk müziğinin makam yönünün sınırlandırıldığının ortaya konulması amaçlanmaktadır. Çalışmada; konunun yeterince irdelenmesi için betimsel analiz yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya dahil olan bilgiler ve verilerin toplanmasında; Abdülbaki Nasır Dede ile ilgili daha önceden yapılmış olan tezler, yayınlanmış kitaplar ve “Tedkik-ü Tahkik” eserlerinden yararlanılmıştır. Türkülerin notaları TRT nota arşivinden alınmıştır. Her türkünün bir makamı olduğu hususu ve Abdülbaki Nasır Dede’nin nazari anlayışı ile Halk müziğinin ifade dilinin zenginleştirilmesi çalışmanın önemini ortaya koymaktadır. Türküler üzerinde makamı oluşturan ögeler gösterilerek ayak kavramının aslında Halk müziği kuramını açıklamada yetersiz olduğu saptanmış, makam kavramının daha tanımlayıcı ve açıklayıcı olduğu sonucuna varılmıştır. 

Keywords


In this study; Abdülbaki Nasır Dede's understanding of maqam, maqam descriptions, and Dede's maqam definitions in folk music and the feasibility of maqam definitions in folk songs are emphasized. The folk music corpus, which has an important place in Turkish music, includes Uşşak, Hicaz, Kürdi, Segah, Hüzzam etc. Explaining it with a few maqams or foot concepts such as Kerem, Garip, Tatyan and Müstezat makes this music culture simple in terms of maqam richness. Therefore, folk music should be expressed and named in terms of maqam, inspired by the theorists and their theories that formed the roots of Turkish music theory in the past centuries. For this reason, this study has been approached descriptively based on Abdülbaki Nasır Dede and his theoretical understanding. In order to explain the subject in detail, five maqams, namely Nühüft-i Kadim, Mahur-ı Kebir, Hûzi, Araban and Muhayyer, which Abdülbaki Nasır Dede explained with her own description, and five folk music pieces were determined as their counterparts. It is aimed to reveal the necessity of the concept of maqam in folk songs, and the limitation of the maqam of folk music with the concept of foot, by specifying the starting frets, movements and leading frets, which are the determining elements of the maqams, on the works. In the study; In order to adequately examine the subject, scanning model, one of the descriptive analysis methods, was used. In the collection of information and data included in the research; Previous thesis, published books and "Tedkik-ü Tahkik" works about Abdülbaki Nasır Dede were used. The notes of the folk songs were taken from the TRT notation archive. The fact that each folk song has a maqam and the enrichment of the language of expression of folk music with the theoretical understanding of Abdülbaki Nasır Dede reveals the importance of the study. By showing the elements that make up the maqam on the folk songs, it has been determined that the concept of foot is actually insufficient to explain the theory of folk music, and it has been concluded that the concept of maqam is more descriptive and explanatory.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 400
Number of downloads 474

Share

Turkish Studies-Social Sciences
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.