Değişim saptama çalışmaları genel olarak dikkat ve bellek üzerine odaklanmaktadır. Evrimsel psikoloji bağlamında da otomatik olarak dikkati üzerine çeken olgular mevcuttur (örn. tehdit edici hayvanlar). İnsan yüzü de doğal bir dikkat çekici olmakla birlikte dikkat; yüzde tanıma amacı ile özellikle gözlere ve ağza odaklanmaktadır. Bu çalışmada amaç; gözlerin bakış yönünün, değişim saptama performansı açısından incelenmesidir. Amaç doğrultusunda 4 koşul oluşturulmuştur. Değişim saptama görevi yanıp sönme paradigması şeklinde Psychopy3 programı ile oluşturulmuştur. Oluşturulan görüntüde 6 adet fotoğraf bulunmaktadır. Birinci koşulda tüm fotoğraflarda gözler sağ tarafa bakarken değiştirilen fotoğraf kamera yönüne, ikinci koşulda hepsi sağ tarafa bakarken değiştirilen sola, üçüncü koşulda hepsi sola bakarken değiştirilen kameraya, dördüncü koşulda hepsi sola bakarken değiştirilen sağa bakacak şekilde değişimlenmiştir. Deney 1A’da veriler Google Chrome Remote Desktop aracılığıyla, Deney 1B’de yüz yüze toplanılmıştır. Deney 1A’nın verileri pandemi nedeniyle 2020 yılında çevrimiçi olarak toplanmıştır. Deney 1B’nin verileri 2021 yılında laboratuvar ortamında yüzyüze yapılan çalışma ile toplanmıştır. Toplanan veriler bağımlı örneklem t testi ile analiz edilmiştir. Sonuç olarak bakış yönü arasında değişim saptama performansı farklılaşmamaktadır. Çevrimiçi ve laboratuvar deneyleri arasında anlamlı bir farklılık görülmüştür. Bulgular evrimsel psikoloji bağlamında dikkat odağı, dikkat yanlılığı ve evrimsel fayda bakımından tartışılmıştır.
Change detection studies focus on attention and memory. Also in the context of evolutionary psychology, some phenomena automatically attract attention (e.g. threatening animals). The human face is a natural attention-grabber that focuses specifically on the eyes and mouth for face recognition. This study aims to examine the gaze direction of the eyes in terms of change detection performance. Four conditions have been created for this purpose. The change detection task was created with the Psychopy3 program in the form of a flicker paradigm. There are six photos in the created image. In the first condition, the changed photograph was changed to the camera direction while the eyes were looking to the right in all photographs. In the second condition, the changed photograph was changed to the left direction while the eyes were looking to the right in all photographs. In the third condition, the changed photograph was changed to the camera direction while the eyes were looking to the left in all photographs. In the fourth condition, the changed photograph was changed to the right direction while the eyes were looking to the left in all photographs. In Experiment 1A, data were collected via Google Chrome Remote Desktop, and in Experiment 1B face to face. Data for Experiment 1A was collected online due to Covid 19 in 2020. Data for Experiment 1B was collected at the laboratory face-to-face in 2021. When the participants started the experiment, they followed the experiment instructions, the practice stage, the pace showing the end of the practice stage, and the experiment stage path. Collected data were analyzed with a dependent sample t-test. As a result change detection performance doesn’t differ between gaze directions. Differences were observed between the online and laboratory experiments. The findings are discussed in terms of the focus of attention, attentional bias, and evolutionary utility in the context of evolutionary psychology.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.