Bir Dönüşüm Dinamiği Olarak Petrolün Bakü Şehir Kimliğine ve Şehirleşmesine Etkisi

Author:

Number of pages:
3387-3402
Language:
Türkçe
Year-Number:
2020-Volume 15 Issue 8

Tarih boyunca medeniyetin beşiği olarak kabul edilen şehirler, insanlar nezdinde ulaşılması, gidilmesi hatta yaşanılması gereken ideal yerler olarak kabul edilmiştir. Kırsal bölge ile olan farklılığı neticesinde ele alınan, kendine ait bir sisteme sahip olan şehirler, dönemin düşünce yapısının farklılaşmasına paralel olarak dönüşüme uğramışlardır. Günümüze nazaran iletişimin daha az olduğu dönemlerde şehirler, kültürün nesilden nesile aktarıldığı, orijinalliğinin korunduğu mekânlar olarak karşımıza çıkmaktaydı. Birden fazla dinamik ile beslenen, dışarıya karşı kendi varoluşunu ortaya koyan ve içinde yaşadığı insanlar tarafından hayal edilip imgelenen şehir, bir kimliğe sahip demektir. Kent kimliği, insanlarla benzer şekilde, aynılık ve farklılıkları ile beraber her kentte var olan bir hususiyettir. Kimi şehirde bazı dinamikler ön planda olup o şehrin nitelenmesine yardımcı olurken, kimilerinde ise farklı özellikler öne çıkmaktadır. Bu durum şehirler nezdinde bir şehrin geri kalmışlığı ya da eksikliği olarak değil, var olan kimliği üzerinde bazı bileşenlerin daha güçlü olmasıyla açıklanabilir. Zengin bir tarihsel geçmişe sahip Bakü, 19. yüzyılın ortalarından itibaren daha önce tecrübe etmediği bir yola girmiştir. Petrolün sanayide kullanılmaya başlanması şehrin etnik, ekonomik ve siyasi yapısı üzerinde etkili olduğu gibi kent kimliğine de büyük oranda tesir etmiştir. Petrol sanayisi kapsamında yenilenen şehrin siması, içinde yaşayanları da etkileyen bir faktör olmuştur. Öneminin arttığı yüzyılın sonlarında petrol, şehrin dönüşümüne neden olan başat bir dinamik olarak karşımıza çıkmıştır. Bu dönüşüm ile beraber uluslar arası basında şehrin ismi petrol ile anılmaya başlamış ve şehirleşme hız kazanmıştır. Petrolün şehrin kimliğinin oluşmasında bir katkısı olduğunu savunan bu çalışmada 19. yüzyılın ikinci yarısında yaşanılan dönüşüm petrol özelinde ele alınacaktır. Petrolün kentleşme üzerine etkisi de çalışmada üzerinde durulacak bir başka konudur. Son olarak bir üst otorite tarafından dönüşüme uğratılan ve zengin yer altı kaynaklarını kullanmak suretiyle benzerlerinden oldukça farklı bir görünüme kavuşan modern Bakü’nün insanları ne derece etkilediği değerlendirilecektir. Bir petrol ülkesinde başkentin kimlik oluşumu üzerinden konuyu alan başka bir çalışma bulunmadığı için çalışmanın literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Farklı disiplinlerden yararlanılan bu çalışmada, yayın etiği kurallarına uyulmuştur.

Keywords


Cities that have been accepted as the cradle of civilization throughout history; have been regarded as the ideal place to go even live andto reach for people. Considered as a result of difference with the rural region, cities with a system of their ownhave been tranformed in parellel with the differentiation of the mentality of the period. In comparision with present, in the periods when communication was less, cities were culture was passed down from generation to generation and its originity was preserved. The city, whih is fed by more than one dynamic, reveals its existence againist the outside, and imagined by the people in which it lives, has an identity. City identity, similar to people, is a feature existing in every city with its sameness and differences. In some cities, some dynamics are at the forefront and help to define that city, while others, different features stand out. Thissituation, in the context of cities; it can be explained not by the backwarness or lack of a city but by the fact that some components are stronger on its existing identity. Baku, which has a rich historical background, has entered a path that it has not experienced before since the mid-nineteenth century. The use of petrol in industry has had an impact on the city’s ethnic, economic and political structure, as well as its city identity. The face of the city, which has been renewed within the scope of the oil industry, has been an impressive factor for its inhabitants. At the end of the century, when its importance increased, the oil emerged as a dominant dynamic that caused the transformation of the city. With this transformation, the name of the city started to be mentioned with oil in many international news and urbanization has gained speed. In this study, which defends that oil contributes to the formation of the identity of the city, the trasformation experienced in the second half of the 19th century will be dealt with in terms of oil. The effect of oin on urbanization is another subject to be focused on in the study as well. Finally, it will be evaluated to what extent modern Baku, which was transformed by a higher authority and gained a quite different appearenace from its counterparts by using rich underground resources, affected people. Since there is no other study on the identity formation of the capital in an oil country, it is thpught that the study will contribute to the literature. In this study, publication ethics are respected.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 733
Number of downloads 760

Share

Turkish Studies-Social Sciences
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.