Sağlık harcamalarının hemen hemen tüm ülkelerde artma eğiliminde olması bütçe üzerindeki yükünün artmasını ve finansman sorununu beraberinde getirmektedir. Sağlık hizmetlerinin finansmanında ekonomik yönün yanı sıra sağlık hakkı ve hasta hakları açısından hukuksal yönün de göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Nitekim ekonomik kaygılar ön planda tutularak geliştirilen sağlık hizmeti politikaları bazen sağlık hakkına ve hasta haklarına aykırı sonuçlar doğurabilmektedir. Sağlık sisteminin finansmanında, sağlık hizmet sunucularının gerçekleştirdikleri hizmetler neticesinde katlandıkları maliyetleri, finansör kamu kurumuna yansıtması ve bu kamu kurumunun sağlık hizmet sunucusuna ödeme yapması esastır. Yapılan bu ödemelere geri ödeme yöntemi adı verilmekte olup finans yöntemine göre sosyal parafiskal gelirler veya vergilerle karşılanmaktadır. Türkiye’de sağlık hizmetlerinin finansmanı açısından global bütçe uygulaması önemli bir yere sahiptir. Ancak söz konusu uygulama bireylerin hastane seçim hakkını dolaylı olarak sınırlandırmaktadır. Hastane seçme hakkı, birincil hasta haklarından olup sunulan hizmetin kalitesi, hijyen ve bekleme süresi en önemli belirleyiciler olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca cepten ödemelerin daha az olduğu hastaneler de hasta tercihlerinde belirleyici olmaktadır. Bu çalışmamızda global bütçe uygulamasının hastane seçme hakkına olumsuz etkisi ele alınmıştır. Türkiye’de yasal düzenlemelerin ruhuna uygun şekilde yapılacak ikincil mevzuat düzenlemeleri ile tereddütlerin ortadan kaldırılması ve hastane seçme hakkını ortadan kaldıran uygulamalardan vazgeçilmesi gerekmektedir. Konunun daha önceden herhangi bir akademik çalışmada ele alınmamış olması çalışmamızı özgün kılmaktadır.

Health spending tends to increase in almost all countries. This situation raises the burden on the budget and the financing problem. In the financing of health services, besides the economic aspect, the legal aspect should also be taken into account in terms of health and patient rights. As a matter of fact, health care policies developed by keeping economic concerns in the foreground can sometimes be contrary to the right to health and patient rights. In financing the health system, it is essential that the health service providers reflect the costs incurred as a result of the services they provide to the public institution of the financier and pay this health service to the health service provider. These payments are called the reimbursement method and they are covered by social parafiscal income or taxes according to the financial method. Global budget implementation in Turkey has an important place in terms of financing of health services. However, this practice indirectly limits the right of individuals to choose the hospital. The right to choose a hospital is one of the primary patient rights and the quality, hygiene and waiting time of the service are the most important determinants. In addition, hospitals with less out-of-pocket payments are also determining in patient preferences. In this study, the negative impact of the global budget application on the right to choose a hospital was discussed. In Turkey, hesitations should be eliminated with secondary legislation arrangements to be made in accordance with legal regulations. Thus, applications that eliminate the right to choose a hospital should be abandoned. The fact that the subject has not been previously addressed in any academic study makes our study unique.