Futbolda Hakem ve Video Hakem ‘VAR’ Sisteminin Weber’in Rasyonalite Teorisi İle Açıklanması ve Post-Modern Görüşler

Author:

Number of pages:
1527-1540
Language:
Türkçe
Year-Number:
2020-Volume 15 Issue 3

Futbol gerek Türkiye’de gerekse dünyada çok sevilen bir spor dalı konumundadır. Futbolun oyun tarzı, hem bireyin hem de toplumun ilgisini çekmektedir. Her oyunda olduğu gibi, bu oyunun da kurallara hâkim bir bilirkişi tarafından yönetilmesi ihtiyacı otorite kavramını doğurmuştur. Futbolun otorite kaynağı da hakemdir. Hakem, oyunu yöneten ve oyunun gidişatını şekillendiren kişidir. Otorite ve rasyonalite kavramlarının toplumsal sınıflamasını yapan ilk kişi ise Max Weber’dir. Hakemin kararlarının, Weber’in rasyonalite tipleriyle gösterdiği benzerlikler ve futbol hakeminin rasyonalitesine VAR sisteminin etkisi bu makalede tartışılmıştır. Hakem, otoritesinin kaynağını kural kitabından ve yasalardan alır. Bu anlamda hakem, yasal-ussal otorite tiplemesine girer. Bu çalışmada, Weber’in otorite tiplemelerine ek olarak rasyonalite sistemi de ele alınmakta ve bu doğrultuda VAR sisteminin hakemin rasyonalitesine etkisi ve taraftar görüşleri ile hakemin görüşleri arasındaki fark incelenmektedir. Bu incelemede hakemin formal rasyonelliği ile taraftarların substansif rasyonelliğinin birbirleriyle çeliştiği, gelişen teknoloji ile bu çelişkinin daha çok ortaya çıktığı görülmektedir. Bu anlamda VAR sistemine geçiş kaçınılmaz olmuştur. Buna ek olarak post-modern teorisyenler olan Fouccault ve Deleuze’un görüşleri de Weber’in devamı niteliğinde ele alınarak tartışılmıştır. Foucault’un panoptikon kavramı ile hakem sürekli izlenir durumdadır. Bu izlenme futbolu pozitif etkilemekiştir. Deleuze’e göre ise disiplin toplumlarından denetim toplumlarına geçiş hızlanmıştır. Bu anlamda da VAR futbolda denetimi arttırmaktadır. Fakat denetimin artması birçok açıdan avantajlı gibi görünmesine rağmen, bazı istenmeyen durumların oluşabileceği de göz ardı edilmemelidir.

Keywords


Football both in Turkey and in world is at the state of a loved sports branch. The style of football game, both attracts individual and society. Like every game, the need for someone who knows the rules and guarantees the obedience, creates the referee as authority. The resource of authority in football is referee. Referee rules the game and has the power to change the game. When we think of classification of rationality and authority the first name who did this is Max Weber. The decisions of referee and its resemblances with Weber’s rationality types, the affect of VAR system to the rationality of referee are discussed in this paper. Referee takes his/her source of authority from book of rules and laws. From this point of view, referee can be classified under legal-rational authority. In this study in addition to Weber’s authority types, his rationality system is considered, the difference between the types of rationality of both referee and spectators are analyzed. In this analysis the referees formal rationality and spectators substantive rationality are found to be contradicting, and this contradiction reveals itself more by the improvement of technology. From this perspective the shift to VAR becomes inevitable. In addition to this, post-modern theorists Foucault and Deleuze’s thoughts are considered and discussed in this paper. Based on Foucault's panopticon term referee is under watch all the times. This watching affects football in a positive way. For Deleuze shift from discipline society to control society accelerated. In this sense, VAR increases the control in football. Although the increase in control seems to have advantages from many ways, we must keep in mind that it can also lead to some unwanted conclusions.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,804
Number of downloads 785

Share

Turkish Studies-Social Sciences
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.