Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Seçimi Üzerine Bir Değerlendirme: TOPSIS Örneği

Author:

Number of pages:
2071-2081
Language:
Türkçe
Year-Number:
2020-Volume 15 Issue 4

Bu çalışmada, Çok Kriterli Karar Verme yöntemlerinden biri olan TOPSIS (İdeal Çözüme Dayalı Sıralama Tekniği) ile gerçekleştirilecek yeni çalışmalara katkı sağlamak ve TOPSIS yönteminin kavramsal temeli, süreci ve uygulamalarının daha verimli yapılmasını sağlamak amacıyla kurgusal örnek bir problem değerlendirilmiştir. Bu yöntemlerde farklı önem dereceleri ve farklı normalizasyon teknikleri ile farklı sonuçlar elde edildiği aşikardır. Bu çalışmadaki ana amaç ağırlıklı ortalama puanları aynı olan alternatiflerin (kişilerin) TOPSIS yöntemi ile yapılacak olan sıralamada farklı sırada yer aldığını belirtmek ve böyle bir durumun istenmediği yani ağırlıklı ortalamada aynı puan alınmasına rağmen, sıralamada farklı sırada bulunmasının tercih edilmediği durumlar için uygulanmamasını vurgulamaktır. Bununla birlikte çok kriterli karar verme yöntemlerden hangisinin uygulanacağının karar verilmesinin önemli olduğunu vurgulamaktır. Değerlendirme sonucunda ağırlıklı ortalama puanları aynı olan alternatiflerin TOPSIS yöntemi ile oluşan sıralamada farklı sırada olduğu görülmüştür. Uygun personel seçimi ya da personel performans değerlendirilmesi üzerinden oluşturulan kurgusal örnek problem, yapısı gereği birçok alana yönelik literatürde benzer sorunsal olarak gözükmektedir. Araştırmada, çok kriterli karar verme yöntemlerinin çokluğu nedeniyle yöntem seçiminin çok önemli olduğu bir kez daha vurgulanarak, ayrıca bu yöntemlerle elde edilen bulgularda verimliliğin birkaç farklı yöntemle karşılaştırılarak sonuçlandırılıp değerlendirilmesinin de yeterli olamayacağı vurgulanmıştır. Sorunsalın yapısına göre ya da araştırmacının beklentilerine cevap verebilecek doğrultuda ya da alternatiflerin ve kriterlerin sayısı ve yapısı doğrultusunda seçilecek yöntem veya yöntemlerin belirlenmesi daha etkilidir.

Keywords


In this study, a sample problem was assessed in order to contribute to the new studies to be carried out by TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution), which is one of the Multi-Criteria Decision Making methods and to provide conceptual basis, process and applications of the TOPSIS method more efficiently. It is obvious that these methods may lead different results when the researcger apply different importance degrees to alternatives or use differnet normalization technique. The main purpose of the study is to indicate that the alternatives (individuals) with the same weighted average scores are in different order when the researcher applies TOPSIS method. Evaluation results from sample problem, it was seen that the people with the same weighted average scores (alternatives) were in the different orders when the process is calculated by TOPSIS method. The sample problem, which is constructed through appropriate personnel selection or staff performance evaluation, appears to be problematic in the literature on many areas because of its structure. It has been emphasized in the research that method selection is important and that the results obtained from different multi-criteria decision methods can not be enough to compare and evaluate the efficiency of the methods. It is more effective to determine the method or methods to be chosen according to the nature of the problematic or in the direction that can be meet the expectations of the researcher or the structure of alnertavies and criteria.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 3,422
Number of downloads 806

Share

Turkish Studies-Social Sciences
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.