Maymun Dağı(Çardak-Denizli/Dazkırı-Afyonkarahisar)’nın Morfotektonik Özelliklerinin CBS ile Belirlenmesi

Author:

Number of pages:
277-307
Language:
Türkçe
Year-Number:
2020-Volume 15 Issue 1

Ege Bölgesi, genişlemeli tektonik rejimin etkisi ile birçok horst graben sistemine sahiptir. Graben sahaları genellikle ovalara karşılık gelirken, horstlar dağlık kütlelere karşılık gelmektedir. Oluşum süreçlerinin aktif olarak devam ettiği Ege bölgesinde aktif tektoniğin izlerini belirgin olarak gözlemlemek ve kantitatif verilerle ortaya koymak mümkündür. İyi bir arazi tecrübesi ile çok net olarak gözlemlenen jeomorfolojik özelliklerin sayısal verilerle desteklenmesi, tektonik gelişimin kantitatif olarak ortaya konması jeomorfoloji çalışmalarını Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknolojisi ile farklı bir boyuta taşımıştır. Bu çalışmada Büyük Menderes grabeninin, Acıgöl grabeni bölümünün kuzeyini oluşturan Maymun Dağı horstunun jeomorfolojik özellikleri morfometrik analizlerle tespit edilmeye çalışılmıştır. Maymun Dağı’nın Beşparmak horstu ile tam sınır ayrımının hangi noktalardan yapılacağı çok net olmamakla beraber, bu çalışma da dağ üzerinde kuzey-kuzeybatı ve güney kısımda yer alan karakteristik havzalar esas alınarak Beşparmak dağının güney yamaçları da havzaya dahil edilerek bir sınır çizilmiştir. Araştırma alanı yaklaşık olarak 282 km2lik bir alana karşılık gelmektedir. Bu çalışma ile bu alanda jeolojik yapı, tektonizma, diğer etken ve süreçlerin işlemesi sonucu ortaya çıkan Maymun Dağı’nın jeomorfolojik özellikleri kantitatif verilerle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Dağın üzerinde bulunan, Kuruçay deresi, Koca dere, Tokat deresi, Acıpınar deresi, Çardak kuzeyindeki Göz deresi, Batıda Dutluca deresi, kuzeybatıda Yeşilgöldere havzaları morfometrik olarak analiz edilmiştir. Çalışmada bu havzalarda jeomorfometrik indislerden; hipsometrik eğri (He) – hipsometrik integral (Hi), vadi taban genişliği – vadi yüksekliği oranı (Vf), vadi genişliği, üçgen yüzey (feçeta) indeksi (Pf), dağ önü sinüslük oranı (Smf) hesaplanmış; havzanın morfometrik özellikleri jeomorfolojik gelişimi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmada araştırma alanının 5 m çözünürlüklü Sayısal Yükseklik Modeli (DEM), jeoloji verisi, aktif fay verisi kullanılmıştır. Araştırma da CBS yazılımlarından ArcGIS10.5 paket programı tercih edilmiştir. Çalışma sonrasında Maymun Dağı’nın oluşumu, jeomorfolojik gelişimi ve morfometrik özellikleri ortaya konulmuştur.

Keywords


Aegean Region has many horst graben systems due to the effects of extensional tectonic regime. Graben fields generally correspond to the plains, while horsts correspond to mountainous masses. It is possible to observe the traces of active tectonics in the Aegean region where formation processes are active and to reveal them with quantitative data. Supporting geomorphological features clearly observed with good field experience with numerical data, quantitative determination of tectonic development carried geomorphology studies to a different dimension with Geographical Information Systems (GIS) technology. In this study, the geomorphological features of the Maymun Mountain horst forming the northern part of the Acıgöl graben section of Büyük Menderes graben were tried to be determined by morphometric analysis. Although it is not clear from which points the separation of the border between Beşparmak Horst and Maymun Mountain will be made, this study is based on the characteristic basins located on the north-northwest and south parts of the mountain. It corresponds to an area of 282 km2. In this study, the geomorphological characteristics of the Maymun Mountain, which arose as a result of geological structure, tectonism and other factors and processes in this area, have been tried to be determined by quantitative data. In this study, the geomorphological characteristics of the Maymun Mountain, which is the result of the geological structure, tectonism and other factors and processes in this area, has been tried to be determined by quantitative data. In this study, geomorphometric indices; hipsometric curve (He) - hipsometric integral (Hi), valley floor width - valley height ratio (Vf), valley width, triangular surface (facet) index (Pf), mountain front sine ratio (Smf) ) calculated; geomorphological development of the basin. In this study, 5 m resolution Digital Height Model (DEM), geology data, active fault data and GIS software ArcGIS10.5 package program were used. After the study, the formation of Maymun Mountain, its geomorphological development and morphometric properties were revealed.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,077
Number of downloads 556

Share

Turkish Studies-Social Sciences
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.