HAT SANATININ MİMAR SİNAN ESTETİĞİNE KATKILARI

Author:

Number of pages:
1689-1714
Language:
Year-Number:
2019-Volume 14 Issue 4

Mimar Sinan, eserlerinde nispet, âhenk ve sadeliğe çok önem vermiş olan büyük bir sanatkârdır. Bani talebinden kaynaklanan bazı istisnalar dışında tezyinatta mübalağadan kaçınmıştır. Eserlerinde, bilhassa camilerde, yazıyı da genellikle dengeli ve yerli yerinde kullanmıştır. Hat sanatının hem manevî hem estetik gücünden en iyi şekilde yararlanmasını bilmiştir. Böylelikle mimarinin gücüne ve azametine yeni boyut daha ilave edilmiştir. Mimar Sinan eseri olan camilerdeki yazıların bir kısmı orijinal olup bazıları ise sonradan eklenmiştir. Orijinal yazılar genellikle taşa/mermere mahkûk kitabelerle çini üzerindeki yazılardır. Bunlardan bazılarının ketebesi mevcut olup hattatı biliniyorken bazılarının hattatı bilinmemektedir. Sinan eserlerindeki yazıların büyük bir kısmı devrin en meşhur, en iyi hattatlarına aittir. Zamana direnci en zayıf yazılar sıva üzerine kalemişi olarak tatbik edilenler olduğu için bunlar sonradan yenilenmiştir. Bu tamirat esnasında bir kısım orijinal yazılar ehil olmayan ellerde ziyan olmuştur. İbareler yerine göre seçilmiş olup mekân-anlam ilişkisi gözetilmiştir. Mimar Sinan eserlerinin pek çoğunda, meşhur hattatların veya bazı padişahların imzalarını taşıyan levhalar da mevcut olmakla birlikte, bunlar ayrı bir araştırma konusu olacak hacimdedir. Bu çalışmada, Mimar Sinan’ın önemli camilerinden hareketle yazıya verdiği ehemmiyet, kitabelerin mimarî ile uyumu, yazıların hat estetiği bakımından değeri ve camilere kazandırdığı manevi atmosfer gibi hususlar üzerinde durulacaktır. Ayrıca, farklı yapılarda bunlarla ilişki kurulabilecek kitabeler varsa onlara da temas edilecektir. ayrıca bazı kitabelerle ilgili ihtilaflı görüşler tartışılacaktır.

Keywords


Architect Sinan was a great artist, who substantially underscored proportion, harmony and simplicity. Unless requested by the funders, he avoided exaggerated ornaments in his works. He used inscriptions coherently and properly in his works, especially in mosques. He made most out of the spiritual and aesthetic power of calligraphy, thereby adding a new dimension to magnificence and power of architecture. Some calligraphy in mosques by Architect Sinan are original while some others have been added afterwards. Original calligraphy is usually seen as epigraphs engraved on stone/marble and inscriptions on tiles. Calligrapher of some scripts are known whereas some others are anonymous. The calligraphy in Architect Sinan’s works mostly belongs to the best-known calligraphers of the era. Since hand-drawn calligraphy on plasters are the most vulnerable one, they were renovated later. Some original calligraphy was damaged and dissipated because of incompetent handling during renovations. Inscriptions were selected according to the relation between space and meaning. There are plates bearing signatures of well-known calligraphers and some Ottoman sultans in most works by Architect Sinan, which are out of the scope of this study. This study focuses on the importance attached to calligraphy based on some important mosques built by Architect Sinan, the harmony between epigraphs and architecture, the value of inscriptions in terms of calligraphy aesthetics and the spiritual atmosphere they create in mosques. Besides, any other epigraphs on different structures that can be related with these will be also touched upon. Moreover, some controversial arguments about some epigraphs will be discussed.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,282
Number of downloads 1,047

Share

Turkish Studies-Social Sciences
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.