Artukoğulları Beyliği, Zengi Atabeyliği ve Begteginliler’e ait sikkelerde yer alan tasvirler, yüzyıllar boyunca Anadolu’da süregelen sikke basım geleneği ve betim üsluplarının 12. - 13. yüzyıllarda sanatsal ve kültürel geçişlerinin sergilenmesi bakımından oldukça önemlidir. Çeşme Müzesi’ndeki Türk Beyliklerine ait bir grup sikkede yer alan figürlü tasvirler Anadolu’da Bizans İmparatorluğu ve Türk Beylikleri arasındaki kültürlerarası etkileşimi sergiledikleri gibi antik dönem sikke tasvir üslubundan yansımalar da içermektedirler. Anadolu’da farklı dönemlerde var olan çeşitli kültürler arasındaki etkileşim ve sikkelerindeki ortak tasvir kullanımları yüzyıllar boyunca süren kültürel akışın en güzel örnekleridir. Sikkeler ekonomik değerlerinin yanı sıra üzerlerinde yer alan tasvirleriyle birlikte zengin içerikte sanat eserleridir. Ait oldukları dönemin özgün kültürel ve sosyolojik değerlerini barındıran sikkeler, sanatsal tercihleri ve paylaşımları da ortaya çıkarmaktadır. Yüzyıllar boyunca çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmış olan Anadolu, farklı dönemlere tarihlenen sikkelerdeki ortak sanat üslubu kullanımının da gösterdiği gibi süregelen kültürel etkileşimin beşiğidir. Artukoğulları Beyliği sikkelerinde görülen Bizans İmparatorluğu sikke basım geleneğindeki etkiler ise Zengiler’e aralarındaki yakın siyasi ve ekonomik ilişkiler kapsamında yansımıştır. Kültürlerarası etkileşim sikke ikonografisi üzerinden değerlendirilerek, farklı yorumlar içeren tasvirler ise ayrıntılı olarak araştırılmalıdır. Bu çalışma ile Çeşme Müzesi’nde yer alan figür tasvirli Artukoğulları Beyliği, Zengi Atabeyliği ve Begteginliler’e ait sikkeler incelenerek, üzerlerindeki figür tasvirleri konularına göre gruplanarak irdelenecektir. Bu beyliklerin sikkelerindeki tasvirlerin mitolojik ve astrolojik anlamları üzerinde durularak, bazı tasvirler konusunda araştırmacıların farklı görüşleri tartışılacaktır. Artukoğulları Beyliği ve Zengi Atabeyliği’ne ait sikkelerin ön ve arka yüzlerinde yer alan tasvirler ve astrolojik unsurlar arasındaki bağlantılar, antik dönem sikkelerinde var olan öğelerle karşılaştırılarak sunulacaktır. Artukoğulları Beyliği dönemine ait Çeşme Müzesi’ndeki bakır sikkelerde yer alan ve yas tutan bir grup figürü içeren tasvir ise araştırmacılar tarafından çalışılmış farklı yorumlarıyla yeniden incelenecektir. Çeşme Müzesi’nde yer alan Artukoğulları Beyliği, Zengi Atabeyliği ve Begteginliler’e tarihlenen sikkelerdeki betimler ile Yunan Uygarlığı, Roma ve Bizans İmparatorlukları dönemlerine ait sikkelerde yer alan tasvirlerin ortak kullanımlarına değinilerek, 12. ve 13. yüzyıllarda Anadolu’da yaşanan sosyolojik ve kültürel değişimin sanat alanındaki yansımaları sikke ikonografisi üzerinden değerlendirilecektir.

Figures on the coins of the Artuqids and the Zengids are very important for displaying the traditional coin mints and the styles of depictions throughout the centuries, especially regarding cultural interaction during the 12th and 13th centuries. The figural coins of the Anatolian Turkish Beyliqs in Çeşme Museum present us with the interrelation between the Byzantine Empire and Beyliqs, as well as reflecting ancient coin depiction types. The cultural interaction between different cultures during various centuries in Anatolia and the use of common types of depictions on their coins are the best examples of cultural flow. Coins are rich artifacts as a result of their depictions, in addition to their economic value. Coins demonstrate the original values of their cultural and sociological era, and they display artistic sharing and the preferences of their period. Anatolia has hosted a variety of cultures for many centuries and was the cradle of cultural interaction; it displays common traits from different ages and cultures. The traditional Byzantine coin types affected the coins of the Artuqids and also influenced the coins of the Zengids that are associated with close political and economic relations. The relationship between cultures will be researched with the help of coin iconography and different comments from the researchers will be investigated in detail with respect to the coin types. Figural coins of the Artuqids, Begteginids and the Zengids from Çeşme Museum will be examined and they will be classified according to their type of depiction. The meaning of the mythological and astrological aspects of the coin depictions of these Beyliqs will be researched and discussed with respect to the different remarks from the researchers. The relationship between the astrological elements and the coin depictions of the Artuqids, Begteginids and the Zengids will be presented and compared with antique coin types. A group of mourning figures on the copper coins of the Artuqids from Çeşme Museum will also be analyzed with the help of various comments from different researchers. The iconography of the coins of the Artuqids, Begteginids and the Zengids from Çeşme Museum will be presented with the help of the common depiction types that are shared with the Greeks, the Roman Empire, and the Byzantine Empire. The reflection of socio-cultural exchanges during the 12th and 13th centuries in Anatolia will be evaluated based on coin iconography.