ŞANLIURFA İLİ BİRECİK İLÇESİ KÖY YERLEŞMELERİNİN TOPONİMİK ANALİZİ

Author:

Number of pages:
193-214
Language:
Year-Number:
2019-Volume 14 Issue 3

Millî kültürümüzün önemli konularından biri de ad vermedir. Adbilimin dallarından biri olan yer adları (Toponimi) ise, bir toprak parçasını vatan haline getirmesi bakımından daha çok önem kazanmıştır. Tarih boyunca dünyanın çeşitli bölgelerinde 16’sı büyük devlet ol¬mak üzere irili ufaklı yüzden fazla devlet kuran ve üstün bir kültür ya¬ratan Türk milleti, yayıldığı geniş coğrafyada karşılaştığı dağ, ova, nehir ve ırmaklara, kurduğu yerleşim merkezlerine yeni adlar vererek, buraları vatan haline getirmek ihtiyacını duymuştur. Ana¬dolu’ya giren atalarımız da kısa zamanda üzerinde yaşadığımız toprak¬lara kendi kültürlerinin damgasını taşıyan yeni adlar verdiler. Eski Ana¬dolu medeniyetlerinden kalma birtakım adlar ise ya aynen kaldılar ya da Türkçe içinde yeni bir söyleyiş ve yazış biçimine kavuştular. Çünkü insanlar, çoğunlukla yaşadığı bölgedeki yer adlarının kökü¬nü, kökenini araştırmış, neden o adın konulduğunu bilmek ve adıyla ya¬şadığı toprak arasında bir uyum, bir yakınlık kurmak istemiştir. Çevre¬sindeki yer adları üzerine yüzyıllar boyu ağızdan ağıza söylene gelen bir inanç ve efsaneler zinciri oluşturmuştur. Aslında yer adları, yalnız orada yerleşen insan topluluklarından değil, zaman zaman o bölgenin doğal çevre özelliklerinden yani yerin yapısından, iklim şartlarından, bitki örtüsü ve üzerinde yaşayan canlılardan, ekonomik ve kültürel ürünlerinden etkilenmiştir. Bu etki altında, yerler adlandırılmıştır. Yer adları ve üzerinde yaşayan insanlar çevre ile bütünlük kazanmışlardır. Şanlıurfa iline bağlı Birecik ilçesi Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Orta Fırat Bölümü’nde bulunmaktadır. Bu çalışmada Birecik ilçesindeki köy yer adları coğrafi bakış açısıyla fiziki, beşeri ve ekonomik özelliklerine göre sınıflandırılmaya çalışılmıştır. Bunu yaparken de, ülkemizin kültür zenginliğini oluşturan unsurlardan biri olan yer adlarının kaynaklarının incelenmesi ve öneminin belirlenmesine katkıda bulunması amaçlanmıştır.

Keywords


One of the important issues of our national culture is name-giving. The place names (Toponimi), which is one of the branches of onomasiology , has become more important in terms of making a piece of land homeland. Throughout history, Turkish nation, established more than 100 countries in varios part of world that 16 of them are big countries and created an excellent culture, has needed to make places they spreaded homeland by namin montains, plains, rivers and streams. Turks entering Anatolia, gave new names reflecting their culture to the places they lived in a short time. A number of names from the ancient Anatolian civilizations either remained exactly the same or they gained a new way of saying and writing in Turkish. Because, people mostly searched for the origin of the names of the places in the region where they lived, wanted to know why they were named like that and wanted to establish a harmony and closeness between the names and the places they lived. Thus, It has formed a chain of beliefs and legends related to the place names that spoken for centuries and transferred from generation to generation. In fact, the names of the places not only were affaceted by the human communities that settled there, but also from characteristics of natural environment of the region such as structure of the earth, climatic conditions, vegetation and creatures living around, and from their economic and cultural products. Under this influence, places are named, and so the place names and people living aroun have integrated with the environment. Birecik district of Sanliurfa is situated in The Middle Euphrates Part of Souteastern Anatolian region. In this study, it is purposed to classify the village names with geographical approach according to their natural, social and economical features. In doing so, it is also purpoed to contribute to examine sources of place names and determine its importance that it constitutes our cultural richness.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 2,105
Number of downloads 1,233

Share

Turkish Studies-Social Sciences
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.