Yeni Yönelimler ve Disiplinlerarasılık Üzerinden Çeviribilimin Gelişim Özelliğine Kısa Bir Bakış

Author:

Number of pages:
117-131
Language:
Türkçe
Year-Number:
2022-Volume 17 Issue 1

Dışarıdan bakılınca “karmaşık”, “disiplinlerarası” veya “ara-disiplin” olarak tanımlanan çeviribilim alanında birçok araştırma eğilimi ve bu araştırma eğilimlerine paralel olarak birçok araştırma konusu olabilecek sorunsalların çeviri olgusu etrafında kümelenmesi ve hatta yığılması yadsınamaz bir gerçeklik olarak karşımıza çıkmaktadır.Yaklaşık altmış yıldır bilimselleşme çabası içinde olan çeviri araştırmaları alanında birçok bilim insanının çeviriyi çeşitli bakış açılarına göre, özellikle çeviri eyleminden yola çıkarak tanımladığı görülmektedir.Bu eğilime bağlı olarak alanda çalışanların alanın araştırma nesnesine yani çeviriye nasıl baktığı sorunsalı güncelliğini hâlâ korumaktadır. Mary-Snell Hornby’nin alanın gidişatına ilişkin “gerçekten çok geniş bir alan” (ein wahrhaft weites Feld) (Snell-Hornby, 1999/2006, s. önsöz) göndermesine benzer olarak çevirinin disiplin dışı ve farklı bakış açılarına göre araştırılmasına devam edilmesi sonucu alanın sınırlarının genişlediğine ilişkin ifadeler giderek artan bir sıklıkta karşımıza çıkmaktadır. Çevirinin disiplin dışı araştırılma eğilimine bağlı olarak çeviribilim alanının dönüşümler geçirdiği, bu dönüşümlerin dahi “kültür”, “biliş” gibi “ithal kavramlar” üzerine odaklanılarak adlandırıldığı belirtilmektedir (Zwischenberger, 2019, s. 258). Ayrıca çeviribilim alanında “yeni yönelimler” ile anılan bu eğilimler ile yine çeviribilim alanında kimi zaman bir sorunsal olarak tezahür ettiği düşünülen “disiplinlerarasılık” gerçeğinin karşılıklı olarak birbirini etkilediği, bu etkileşimden çift katmanlı bir sorun yumağının ortaya çıktığı görülmektedir. Bu çalışmanın amacı çeviribilimde artık geniş bir çevre tarafından kabul edilen çeviribilimde “nesne – tanımsal sorun”’a bağlı olarak alanda sık sık karşımıza çıkan “yeni yönelimlerin”, “dönüşlerin” “paradigmaların” gelişim özelliği üzerinden çeviribilim alanında bilim-kuramsal bir gelişimden söz edilip edilemeyeceği üzerinde durmayı amaçlayarak alanın gidişatına ilişkin eleştirel bir bakış açısı sunmaktır.

Keywords


It is an undeniable reality that in translation studies, which is defined from the perspective of an outsider as a discipline that is complex, interdisciplinary or “inter-discipline”, many research orientations and many problems that could become research subjects parallel to these orientations have been clustered and even piled up around the phenomenon of "translation". In translation studies, which has been trying to establish itself as a scientific field for about sixty years, the problem that many scholars define "translation" from various perspectives, especially on the basis of translation practice and the problematic of how they view the research object, namely "translation"continue to be relevant. As a result of furthering the non-disciplinary research of "translation" and researching “translation” from different perspectives, we come ever increasingly across the statements that the boundaries of the field are expanding which is similar to Mary-Snell Hornby's reference to "a truly wide field" (ein wahrhaft weites Feld) (Snell-Hornby, 1999/2006, preface). It is stated that translation has undergone transformations due to the tendency of non-disciplinary research, and even these transformations are named via focusing on "imported concepts" such as "culture" and "cognition" (Zwischenberger, 2019, p. 258). Moreover, it is observed that these orientations (which are referred to as "new orientations" in translation studies) and the "interdisciplinarity" reality, which is sometimes thought to appear as a problematic in the field, mutually affect each other, and a double-layered bundle of problems emerges from this interaction. The aim of this study is to present a critical perspective on the trajectory of the field from the lens of the "object-definition problem" in translation studies, which is now widely accepted by the scholars, aiming to focus on the development perspective of the "new orientations", "turns" and "paradigms" that we frequently encounter in the field.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 522
Number of downloads 700

Share

Turkish Studies-Social Sciences
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.