Yeme Tutumu ve Beden Algısı: Bilişsel Esneklik ve Öz-Duyarlığın Aracı Rolü

Author:

Number of pages:
273-286
Language:
Türkçe
Year-Number:
2023-Volume 18 Issue 1

Yeme tutumu, bireyin yemeye ilişkin duygu, düşünce ve davranışlarını meydana getiren yönelimidir. Yeme tutumunun bozulması kişinin çeşitli yeme bozukluğu geliştirmesine ve ölüme varabilecek ciddi sonuçlara yol açmaktadır. Yeme tutumunun bozulmasında vücut algısı baş rol alırken vücut algısı ve yeme tutumu üzerindeki olumsuz etkilenmelerin önüne geçen en önemli faktörlerden biri öz-duyarlıktır. Yeme tutumu ve vücut algısı ilişkisinde öz duyarlık ve yeme tutumunun aracı rollerine ilişkin literatüre yapılacak olan katkılar, görülen psikolojik olumsuz etkilenmelerin önüne geçilebilecek müdahale ve yaklaşımların belirlenmesi adına alan yazına önemli bir katkı sağlayacaktır. Bu çalışmada yetişkinlerde vücut algısı ve yeme tutumu ilişkisinde öz duyarlık ve bilişsel esnekliğin aracı rolü ve bu değişkenlerin kendi aralarındaki ilişkilerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmanın evreni, Türkiye’nin çeşitli illerinde bulunan, 18-65 yaş arası yetişkinler olarak belirlenmiştir. Eğitim düzeyinin sabit tutulması amaçlanmış ve araştırmaya dahil edilen katılımcıların üniversite öğrencisi/mezunu veya lisansüstü öğrencisi/mezunu olmaları araştırmaya dahil etme kriteri olarak belirlenmiştir. Bu kriterler dahilinde araştırmanın örneklem grubunu 345’i kadın (%70,40), 145’i erkek (%29,60) olmak üzere toplamda 490 katılımcı oluşturmaktadır. Bu çalışmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, Bilişsel Esneklik Envanteri, Vücut Algısı Ölçeği, Öz-Duyarlık Ölçeği ve Yeme Tutum Testi kullanılmıştır. Çalışma sonuçları yeme tutumu ve vücut algısı ilişkisinde öz duyarlığın kısmi aracı rolünü göstermiştir. Bunun yanı sıra beklenmeyen bir bulgu olarak bilişsel esnekliğin bu iki değişken arasındaki ilişkide anlamlı bir rolünün olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Hem bilişsel esneklik hem de öz duyarlık değişkenlerinin sağlıklı yeme tutumu ve beden memnuniyeti ilişkisinde etkili faktörler olduğu düşünülerek yapılandırılmış mevcut çalışmada, öz duyarlığın anlamlı aracı rolü desteklenmiş fakat bilişsel esnekliğin anlamlı bir aracı etki faktörü olmadığı ortaya koyulmuştur.

Keywords


Eating attitude is the tendency that composes individual’s emotions, thoughts, and behaviors towards food. Disruption of eating attitude leads to the development of various eating disorders and serious consequences that can lead to death. While body image plays a leading role in the deterioration of eating attitude, one of the most important factors preventing negative effects on body image and eating attitude is self-compassion. The mediating roles of self-compassion and eating attitude in the relationship between eating attitude and body image will make an important contribution to the literature in terms of determining interventions and approaches that can prevent negative psychological effects. In this study, it was aimed to examine the mediating role of self-compassion and cognitive flexibility in the relationship between body image and eating attitude with adults and to reveal the relationships between these variables. The research population was identified as adults aged 18 to 65, located in various provinces of Turkey. It was intended to maintain a consistent educational level, such that the inclusion criteria for this study were either university students/graduates or postgraduate students/graduates. Within these criteria, the sample consists of 490 participants, of 345 are women (70.40%) and 145 of them are men (29.60%). Personal information form, Body-Cathexis Scale, Cognitive Flexibility Inventory, Self-Compassion Scale and the Eating Attitudes Test were used as data collection tools. The results of the study showed the partial mediating role of self-compassion in the relationship between eating attitude and body image. As an unexpected finding, cognitive flexibility did not have a significant role in the relationship between these two variables. In the current study, which was structured considering that both cognitive flexibility and self-compassion variables are effective factors in the relationship between healthy eating attitude and body satisfaction, the significant mediating role of self-compassion was supported, but it was revealed that cognitive flexibility was not a significant mediating factor.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 385
Number of downloads 829

Share

Turkish Studies-Social Sciences
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.