Engellilik alanında çok çeşitli sorunlar bulunmaktadır. Her engelli birey kendi koşulları ölçüsünde bu sorunlarla yüz yüze kalmaktadır. Bu sorunların birçoğunu kapsayan bir olgu olan sosyal dışlanma, engellilerin yaşadıkları sorunların boyut ve etkilerini anlamak hususunda oldukça önem arz etmektedir. Bu nedenle engelli bireylerin yaşadıkları sosyal dışlanma sorununun anlaşılması, onlara sunulacak formel ya da enformel destek ve hizmetlerin daha etkin yürütülmesini sağlamaya katkı sunacaktır. Bu doğrultuda, engellilerin yaşadıkları sosyal dışlanmanın tespit edilebilmesi için "Engellilerde Sosyal Dışlanma Ölçeği”nin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya 546 engelli birey dahil edilmiştir. Geliştirilmesi düşünülen taslak ölçek 50 madde olarak bu engelli bireylerce cevaplanmış ve elde edilen sonuçlar doğrultusunda ölçek, yapısal geçerliliğin belirlenmesi amacıyla açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizlerine tabi tutulmuştur. Açımlayıcı faktör analizinin sonucunda, yirmi beş maddeden ve toplumsal hayata katılımdan dışlanma, temel hizmetlere erişimden dışlanma ve gelir yoksunluğu ve ekonomik alandan dışlanma olmak üzere üç boyuttan oluşan ölçek elde edilmiştir. Ölçeğin toplam varyans oranı %40,94 olarak tespit edilmiştir. Ölçekteki maddelerin faktör yükleri .40 ile .75 arasında değer almışlardır. Doğrulayıcı faktör analizi neticesinde ölçeğin yeterli uyum indeksi değerleri taşıdığı belirlenmiştir. Ölçeğin alt boyutlarının Cronbach Alpha katsayıları .80, .78 ve .79 olarak tespit edilmiştir. Bu analizler doğrultusunda, Engellilerde Sosyal Dışlanma Ölçeği’nin engellilerin yaşadıkları sosyal dışlanmayı belirlemede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu doğrulanmıştır.

There are various problems in the field of disability. Each disabled individual is faced with these problems in accordance with his own conditions. Social exclusion, which is a phenomenon that covers many of these problems, is very important for understanding the extent and effects of the problems experienced by the disabled. Therefore, understanding the social exclusion problem experienced by people with disabilities will contribute to providing formal or informal support and services to be provided more effectively. Accordingly, it was aimed to develop the "Social Exclusion Scale for the Disabled" in order to determine the social exclusion experienced by the disabled. 546 disabled individuals were included in the study. The draft scale, which is planned to be developed, was answered by 50 people with disabilities and the scale was subjected to exploratory and confirmatory factor analyzes in order to determine the structural validity. As a result of the exploratory factor analysis, a scale consisting of twenty-five items with these sub-dimensions: exclusion from participation in social life, exclusion from access to basic services, and income deprivation and exclusion from the economic life. The total variance rate of the scale was determined to be 40.94%. The factor loads of the items in the scale were between .40 and .75. As a result of the confirmatory factor analysis, it was determined that the scale has sufficient fit index values. Cronbach Alpha coefficients of the sub-dimensions of the scale were determined as .80, .78 and .79. In line with these analyzes, it has been confirmed that the Social Exclusion Scale for the Disabled is a valid and reliable measurement tool that can be used to determine the social exclusion experienced by the disabled.