Alevi Bektaşi inancı, kökeni İslam öncesi döneme kadar uzanan, 8. yüzyılda Türklerin İslamlaşma süreciyle birlikte İslam öncesi Türk inançlarını İslam adı altında devam ettiren çok yelpazeli bir inanç sistemidir. Alevi Bektaşi inancı daha çok kırsal bölgelerde, köy ya da dağ eteklerinde kurulmuş olan yerleşim birimlerinde yaşanmış, şekilden ziyade öze önem veren bir yolun adıdır. Alevi Bektaşi inancı, daha çok köy hayatında baş göstermiş ve gelişmiştir. Bundan dolayı şehirden çok köy hayatına uygun bir inanç olarak yüzyıllardan beri günümüze ulaşmıştır. Köy yaşamında Alevi Bektaşi inancı diri bir şekilde yaşatılmakta, ibadetleri köyün en büyük evinde yapılmaktaydı. Yüzyıllardan beri kırsal bölgelerde özellikle köylerde yaşam bulan Alevi Bektaşi inancı, Cumhuriyet’in ilanından sonradaki dönemde özellikle 1950’li yıllardan itibaren çeşitli sosyoekonomik nedenlerden ötürü şehirlerde hayat bulmaya başlamıştır. 1950 ve sonrası dönemde köyden kente göç etmeyle birlikte Alevi Bektaşi inancına sahip zümreler şehre geldiklerinde inançlarını yaşayabilecekleri, ibadetlerini yapabilecekleri mekânlar olmadığından köydeki inanç hayatından uzak kalmışlardır. Bu durum Alevi Bektaşilerin asimile olmalarına neden olan unsurlardan biridir. Süreç içinde Alevi Bektaşi inancına sahip insanlar, inançlarını yaşayabilecekleri mekânlar inşa etmişlerdir. Resmî statüye sahip olmayan bu mekânlar dernek ya da vakıf adı altında oluşturulan bugün “cemevi” diye tabir edilen ibadethanelerdir. Şehirleşmeyle birlikte köy hayatında yüzyıllardır sürdürülen Alevi Bektaşi inancı, şehir hayatıyla birlikte kendi öz yapısını devam ettirememiş, inanç ritüelleri şehir hayatına adapte olarak revize olma yolunu seçmiştir. Bu araştırma ile köy hayatında yaşanan Alevi Bektaşi inancı ile şehir hayatında değişime uğrayan ritüeller arasındaki farklılaşmalar neden-sonuç ilişkisi içinde ele alınacaktır.

The Alevi Bektashi belief is a multi-faceted belief system that goes back to the pre-Islamic period, with the process ofIslamization of the Turks in the 8th century and the continuation of pre-Islamic Turkish beliefs under the name of Islam. The Alevi Bektashi belief is the name of a road that is mostly lived in rural areas in settlements established on the outskirts of the village or on the mountain. The Alevi Bektashi belief was more developed in the village life.Hence, it has survived for centuries as a belief in village life rather than in the city. In the village life, Alevi Bektashi faith was kept alive and worshiped in the biggest house of the village. Alevi Bektashi faith, which has been living in rural areas and especially in villages since centuries, has begun to come to life in the cities after the declaration of the Republic, especially since 1950s for various socio-economic reasons. In the 1950s and in the period after the migration from the village to the city with the Alevi Bektashi faith, when they came to the city, they stayed away from the beliefs of life in the village because they could live their beliefs and not do places to worship. This situation is one of the factors that cause the Alevi Bektashis to be assimilated. In the process, people with Alevi Bektashi belief have built places where they can live their beliefs. These places that do not have official status are called “cemevi” which is formed under the name of association or foundation. Alevi Bektashi faith, which has been maintained for centuries in the village life with urbanization, has not been able to maintain its own structure together with city life.The rituals of faith have chosen the way to be revised as adapting to city life. With this research, the differences between the Alevi Bektashi belief in the village life and the rituals that have changed in the city life will be discussed in the cause-effect relationship