Avrupalıların Hint Okyanusu’na siyasi, ticari ve toplumsal amaçlarla açılmaya başlamasından çok önce, bu bölgelerdeki yerel halkların önemli bir denizcilik birikimine sahip olduğu bilinmektedir. Özellikle Doğu Afrika kıyılarından Çin’e uzanan geniş bir coğrafyada faaliyet gösteren Arap denizciler, seyrüseferleri sırasında edindikleri bilgileri, sözlü ve yazılı seyir rehberlerine dönüştürerek sistematik hâle getirmiştir. Başta Portekizliler olmak üzere Avrupalılar, Orta Çağ süresince Arapların denizcilik ilminden yararlanmaya çalışmış ve bu bilgiler, coğrafi keşiflerin önünü açmıştır. Bu köklü denizcilik geleneğinin IX/XV. yüzyıldaki en önemli temsilcisi İbn Mâcid (ö.1501), denizcilik ve coğrafya alanındaki öncü rolüyle tanınmaktadır. Babası ve dedesinden kendine miras kalan deneyimlere kendi bilgi ve becerilerini ekleyerek denizcilikte ustalaşan İbn Mâcid’in, urcûzeler şeklinde kaleme aldığı eserleri, özellikle Hint Okyanusu’ndaki denizcilikle ilgili olanlar Orta Çağ’ın en değerli denizcilik el yazmaları arasında yerini alır. Gerçekliği tartışmalı olsa da Avrupalılar tarafından Vasco da Gama’ya Malindi-Kalküta arasında rehberlik ettiği düşünülen İbn Mâcid üzerine yapılan araştırmalar çoğunlukla onun denizcilik bilgisine ve seyrüsefer tekniklerine odaklanmış, edebî yönü ise genelde ihmal edilmiştir. Bu çalışmada, İbn Mâcid’in hayatı ve eserlerine kısaca değinilip onun Arap denizciliğine yaptığı katkılardan bahsedildikten sonra Portekizlilerin Doğu Afrika ve Hint Okyanusu’na yaptığı seferlerle ilgili bilgiler ihtiva eden es-Sufâliyye adlı kasidesi ana hatlarıyla incelenecektir.

: It is known that long before Europeans began venturing into the Indian Ocean for political, commercial, and social purposes, the local populations in these regions already possessed significant maritime expertise. Arab navigators, who operated across a vast geography stretching from the East African coast to China, systematized the knowledge they acquired during their voyages by compiling oral and written navigational guides. Europeans, particularly the Portuguese, sought to benefit from Arab maritime science throughout the Middle Ages, and this knowledge paved the way for the Age of Discovery. The most prominent representative of this deep-rooted maritime tradition in the 15th century was Ibn Mājid (ö.1501), renowned for his pioneering role in navigation and geography. Building on the expertise inherited from his father and grandfather, Ibn Mājid honed his maritime skills and authored works in the form of urjūzah. His writings on navigation in the Indian Ocean are among the most valuable maritime manuscripts of the Middle Ages. Although its authenticity is debated, the claim that Ibn Mājid guided Vasco da Gama between Malindi and Calicut has led scholars to focus predominantly on his navigational knowledge and techniques, often overlooking his literary contributions. In this study, after briefly addressing Ibn Mājid’s life, works, and contributions to Arab navigation, his ode es-Sufāliyya which contains critical information about Portuguese expeditions to East Africa and the Indian Ocean will be analyzed in its broad outlines.