Kur’an Kursu Mezunlarının Din Eğitimi Süreçleri Hakkındaki Görüşleri: Kestanepazarı Kur’an Kursu Mezunları Örneği

Author:

Number of pages:
2233-2251
Language:
Türkçe
Year-Number:
2025-Volume 20 Issue 4

Bu çalışma, Kestanepazarı Kur’an Kursu mezunlarının eğitim-öğretim süreçlerine ilişkin deneyimlerini ve din eğitimiyle ilgili algılarını nitel araştırma yöntemiyle incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada, mezunların sosyo-demografik özellikleri, eğitici nitelikleri, ders içerikleri, mesleki yönelimleri ve yükseköğrenim süreçlerine ilişkin görüşleri analiz edilmiştir. Çalışma grubu, farklı dönemlerde Kestanepazarı Kur’an Kursu'nda hafızlık ya da Kur’an’ı Kerim’i yüzünden okuma eğitimi almış mezunlardan kartopu örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Veriler, yarı yapılandırılmış görüşmeler formuyla toplanmıştır. Daha sonra veriler, içerik analizi tekniği ile değerlendirilmiştir. Kestanepazarı Kur’an Kursu, geleneksel İslam eğitim geleneğinin bir temsilcisi olarak adını yanı başındaki Kestanepazarı Camii’nden almıştır. Osmanlı Dönemi’nde yürütülen eğitim öğretim faaliyetleri hakkında kesin bilgiler bulunmamakla birlikte caminin kuruluşu ile birlikte burada Kur’an ve hafızlık eğitimi yapıldığına dair bilgiler mevcuttur. Türkiye’de din eğitimi ve öğretimi alanında yaşanan gelişmeler çerçevesinde, farklı yaş gruplarındaki öğrencilere yönelik Kur’an ve hafızlık eğitimi faaliyetleri halen devam etmektedir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, mezunların büyük oranda düşük ve orta gelir düzeyine sahip ailelerden geldiğini; eğitim süreçlerinde Kur’an eğitimiyle birlikte İslami ilimler alanında da sistematik bir bilgi birikimi edindiklerini göstermektedir. Kursun pedagojik yapısı, başarı odaklı değerlendirme sistemi ve disiplin anlayışı ile öne çıkmaktadır. Mezunların yükseköğretim yönelimi açısından burada alınan eğitimin özellikle ilahiyat fakültelerine hazırlayıcı bir işlev üstlendiği görülmüştür. Bununla birlikte, mezunların bir kısmı kursun gruplama sistemine dayalı eğitim modelini, bireysel farklılıkları gözetmemesi nedeniyle eleştirmiştir. Sonuç olarak, Kestanepazarı Kur’an Kursu'nun sunduğu din eğitimi modeli, hem akademik hem mesleki yönelimlerde belirleyici rol oynayan çok boyutlu bir özellik arz etmektedir. Elde edilen bulgular, hafızlık ve Kur’an eğitimine yönelik din eğitimi modellerinin geliştirilmesinde ve benzer kurumların eğitim modellerinin iyileştirilmesinde yararlanılabilecek nitelikte önemli ipuçları sunmaktadır.

Keywords


This study aims to examine the experiences of graduates of the Kestanepazarı Qur'an Course regarding their educational processes and their perceptions of religious education through a qualitative research method. The study analyzes the graduates’ socio-demographic characteristics, educator qualifications, course content, professional orientations, and views on higher education processes. The study group was determined through the snowball sampling method, consisting of individuals who received memorization (ḥifz) or Qur'anic recitation education at the Kestanepazarı Qur'an Course during different periods. Data were collected through semi-structured interview forms and subsequently analyzed using content analysis techniques.

 

Kestanepazarı Qur'an Course derives its name from the adjacent Kestanepazarı Mosque and stands as a representative of the traditional Islamic education heritage. Although precise information about the educational activities conducted during the Ottoman period is lacking, there is evidence indicating that Qur’anic and memorization education were provided alongside the mosque since its establishment. In line with developments in religious education and instruction in Turkey, Qur'an and memorization education for various age groups continue to be offered at the institution. Findings from the study reveal that most of the graduates come from low to middle-income families and have acquired a systematic body of knowledge in Islamic sciences alongside Qur’anic education. The course is distinguished by its pedagogical structure, achievement-oriented assessment system, and disciplinary framework. Regarding the graduates’ orientation towards higher education, the training received at the course appears to have played a preparatory role, particularly for faculties of theology. However, some graduates criticized the grouping-based education model for not considering individual differences. In conclusion, the religious education model offered by the Kestanepazarı Qur'an Course possesses multidimensional characteristics that play a decisive role in shaping both academic and professional pathways. The findings provide valuable insights for improving religious education models, especially those focused on Qur’an memorization and instruction, and can be utilized in enhancing the educational frameworks of similar institutions.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 13
Number of downloads 193

Share

Turkish Studies-Comparative Religious Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.