Bu araştırmada Kindî’nin felsefesinin cisim, hareket ve zaman kavramlarını, Muhammed Abdülhâdî Ebû Rîde’nin Resâilü’l-Kindî el-felsefiyye adlı yayımı üzerinden ayrıntılı incelemeye çalıştık. Bu kavramlar ile ilgili Kindî’nin kitap ve risâlelerine dağıtılmış olan bütün ifadeleri bir araya getirerek mantıksal bağıntılarının gösterilmesi üzerinden çözümlemeye çalıştık. Bu üç şey, varoluşta birbirlerine bağlıdır. Bu nedenle, bunlardan hiçbiri varolmada bir diğerinden önce gelemez. Hareket, belli bir değişimdir. Hareketin altı türü vardır ve bunların her birinde belli bir değişim vardır. Bu altı tür; yersel, artış, azalış, hâl değişimi, oluş ve bozuluştur. Son ikisi özseldir, diğerleri ise ilinekseldir. Hareket ile cisim zorunlu olarak birbirine bağlıdır. Zaman da ancak hareket ile vardır. Harekete bağlı olan değişim, cismin süresinin sayısını sayandır. Başka deyişle değişim değişenin süresinin sayısıdır. Hareket de değişenin süresini sayandır. Değişen, cisimdir. Zaman da değişime bağlıdır ve hareketin saydığı bir süredir. Her cismin bir süresi vardır. Yani sürede cismin varoluşu vardır. Başka deyişle süre cismin varoluşunun kendisinde olduğu şeydir. Sürekli cismin ayrılmayanı olan cismin süresi, sürekli cismin ayrılmayanı olan cismin hareketinin saydığıdır. Dolayısıyla cisim, hareket ve zaman varlıkta birliktedir. Cisim, cinsi olan cevherden ve ayrımı olan uzun, geniş ve derinden birleşir. Buna göre cisim, üç boyutu olan bir şeydir. Sonsuz bir cismin olması mümkün değildir. Bu nedenle hareket ve zaman da yalnızca kuvvede sonsuzdur. Bir şeyin fiilde sonsuz olması mümkün değildir. Cisim, iki yalın ilk cevherler olan madde ve sûretten birleşendir. Birleşim ise birleşim olmayan hâlin değişmesidir ve bir harekettir. Doğal nedenler ya maddesel ya sûretsel ya fâilsel ya da tamlık olur. Madde, sûretlerin yüklenmesi için konu olan edilgin bir güçtür. Sûret ise kendisiyle şeyin o olarak o olduğudur. Bir şey olan dînârda madde altındır, sûret ise altın ile birleşerek dînârın olduğu dînârın sûretidir. Şey duyusal ya da akılsal olsun, onu o şey yapan onun sûretidir. Fâil, dînârın sûretini altınla birleştiren dînârın yapıcısıdır. Tamlık ise kendisi için yapıcının dînârın sûretini altınla birleştirdiği şeydir. Maddesel olan cevherlerde şu beş şey bulunur: madde, sûret, mekân, hareket ve zaman. Madde ve sûret, her şeyin varlığının kendilerinden olduğu ilkelerdir. Her şey gibi sıcak, soğuk, ıslak ve kuru olan dört unsur da madde ve sûrettendir. Bu iki ilke yalındır. Dört unsur; ateş, hava, su ve topraktır ve yalın cisimlerdir. Bunlar için ilk nitelikler ise sıcaklık, soğukluk, ıslaklık ve kuruluk’tur. İlk ikisi, fâildir. Diğer ikisi ise edilgindir. Büyük güç olan sıcaklık, ateş ve havaya baskın gelir. Küçük güç olan soğukluk, toprak ve suya baskın gelir. Yine, büyük güç olan kuruluk, harekette hızlı olan ateş ve toprağa baskın gelir. Küçük güç olan ıslaklık ise hareketi yavaş olan hava ve suya baskın olur. Sıcaklık hafifliğin, soğukluk ise ağırlığın fâilidir. Toprak en ağır cisimdir. Ateş ise en hafif cisimdir. Su da havadan ağırdır. Bu dört unsurun hareketleri doğrusaldır. Su ve toprak ortaya doğru hareket ederler, ateş ve hava ise ortadan hareket ederler. Dört unsurdan olup renk taşıyan topraktır. Çünkü dört unsur arasında yoğunluğa sahip olan ve şeffaflıktan yoksun olan topraktır. Dolayısıyla oluşsal ve bozuluşsal olanın hepsinde renklerin oluşumu görsel bir engel olan topraksallık iledir. Beş şeyden, yani beş cevherden biri olan mekân, cismin sınırlarıdır; kuşatan ile kuşatılanın iki sınırının karşılaşmasıdır. Oluş-bozuluş, ancak Ay feleğinin altında olur. Burada ateş, hava, su ve toprak olarak dört unsur ve bunlardan birleşmiş şeyler vardır. Ay-altı felek, tüm bu dört unsur ve bunlardan olan bileşikler için bir mekândır. Zaman ise feleğin hareketinin sayısıdır. Zaman, aynı zamanda bütünün cisminin zamanıdır, süresidir. Felek bir cisimdir ve canlıdır, duyarlıdır ve hareketlidir. Felekler zorunlu olarak düşünen, işiten ve görendir. Feleğin kuşattığı her oluşanın-bozulanın fâil yakın nedeni felektir. Feleğin cismi ise oluşan ve bozulan değildir, ama bir şeyden olmadan yokluktan ortaya çıkarılmıştır. Felek; sıcaklık, soğukluk, ıslaklık, kuruluk ve hızlılık, yavaşlık, hafiflik, ağırlıkta unsurların hiçbir sıfatını taşımaz. Dolayısıyla da o ne hafiftir ne ağırdır ne sıcaktır ne soğuktur ne ıslaktır ne de kurudur. Felek, yersel hareket olarak dairesel hareket eder.

In this research, we tried to analyze the concepts of body, motion, and time in al-Kindī's philosophy in detail through the publication of Abū Rîdah's Rasāʽil al-Kindī al-falsafiya. We tried to analyze all the statements about these concepts scattered in al-Kindī's books and treatises by bringing them together and showing their logical relations. These three things depend on each other in existence. Therefore, none of them can precede the other in existence. Motion is a certain change. There are six types of movement, and in each of them there is a certain change. These six types are local, increase, decrease, change of state, becoming, and decay. The last two are essential, the others are accidental. Motion and body are necessarily connected. Time exists only with motion. The change that depends on motion is the one that counts the number of the duration of the body. In other words, change is the number of the duration of what changes. Motion is the one that counts the duration of what changes. What changes is the body. Time also depends on change and is a duration counted by motion. Every body has a duration. That is, there is existence of the body in duration. In other words, duration is that in which the existence of the body is. The duration of a body, which is the inseparable of a continuous body, is what is counted by the motion of the body, which is the inseparable of a continuous body. Therefore, body, motion and time are together in existence. The body is united from the substance, which is its genus, and from the long, wide, and deep, which are its distinctions. Accordingly, a body is something with three dimensions. It is not possible for an infinite body to exist. Therefore, motion and time are infinite only in potentiality. It is not possible for something to be infinite in actuality. A body is a combination of two simple first substances, matter and form. Composition is a change of a non-compositional state and is a movement. Natural causes are either matter, form, efficient, or completeness. Matter is a passive power that is the subject for the predication of forms. A form is that by which a thing is that which it is as that which it is. In the dīnār, which is a thing, the matter is gold, and the form is the form of the dīnār, which is the dīnār in union with gold. Whether the thing is sensory or intellectual, it is its form that makes it that thing. The efficient is the maker of the dīnār who unites the form of the dīnār with gold. Completeness is that for which the maker unites the form of the dīnār with gold. In material substances, there are five things: matter, form, space, motion, and time. Matter and form are the principles from which everything exists. Like everything else, the four elements of hot, cold, wet and dry are of matter and form. These two principles are simple. The four elements are fire, air, water, and earth and are simple bodies. The first qualities for them are heat, coldness, wetness, and dryness. The first two are efficient. The other two are passive. The great power, heat, dominates fire and air. Coldness, the minor power, dominates earth and water. Again, the great power of dryness dominates fire and earth, which are fast in movement. Wetness, which is a minor force, dominates air and water, which are slow in movement. Heat is the efficient of lightness and coldness is the efficient of heaviness. Earth is the heaviest body. Fire is the lightest body. Water is heavier than air. The movements of these four elements are linear. Water and earth move towards the center, while fire and air move from the middle. Of the four elements, earth is the one with color. Because among the four elements, it is the earth that has density and lacks transparency. Therefore, in all that is generative and decaying, the formation of colors is through earthiness, which is a visual obstacle. Space, one of the five things, i.e. the five substances, is the boundaries of the body; it is the meeting of the two boundaries of the encompassing and the encompassed. Creation and destruction only occur under the moon’s sphere. Here there are the four elements of fire, air, water, and earth, and the things that are united from them. The sub-lunar celestial orb is a space for all these four elements and their compounds. Time is the number of the movement of the celestial orb. Time is also the time and duration of the body of the whole. The celestial orb is a body and is alive, sensitive and mobile. The celestial spheres are necessarily thinking, hearing and seeing. It is the proximate efficient cause of all that is formed and destroyed that the celestial sphere encompasses. The body of the celestial sphere, on the other hand, is not formed and corrupted, but was created out of nothing without anything. The celestial orb has none of the attributes of the elements, such as warmth, coldness, wetness, dryness, speediness, slowness, lightness, or heaviness. Therefore, it is neither light nor heavy, hot nor cold, wet nor dry. The celestial movement is circular as a terrestrial movement.