Çağdaş Alimlerden Mehdî el-Mahzûmî ve Nahiv İlminin Kolaylaştırmasına Dair Çabaları

Author:

Number of pages:
1399-1416
Language:
Türkçe
Year-Number:
2025-Volume 20 Issue 3

Nahiv ilmi, Kur’ân-ı Kerîm ve hadislerin doğru anlaşılmasında büyük rolü olan, kişiyi dil hatalarından koruyan, Arap dili gramerinin en önemli bilim dalıdır. Başta Kur’ân-ı Kerîm’in korunması amacıyla kurulan nahiv, zamanla dilciler tarafından yavaş yavaş, asıl amacından uzaklaştırılmış ve kendi başına bir disiplin haline gelmiştir. Nitekim bu bilim dalının kaide ve kuralları dilciler tarafından tesis edilirken, usul ve esasları belirlenirken, başta âmil teorisi olmak üzere bu ilim dalıyla alakası olmayan bazı felsefi ve kelamî terim ve ıstılahlar onlar tarafından icat edilmiştir. Nahiv ilminin yabancı olduğu bu terim ve ıstılahların, nahiv ilmine nüfuz etmesiyle bu ilim asıl amacından uzaklaşmış, Arap dili özelliklerinden yoksun olmuş, anlaşılması zor bir bilim dalına dönüşmüş ve diyalektik bir disipline bürünmüştür. Nahiv bilginleri de bu ilme dair yeni problemleri varsayarak onlara çözümler getirmek amacıyla akli ve mantıki olan tahlillerini bu alanda ortaya sergilemeye çalışmış ve nahiv ilminin Arap kelamına olan faydasını ve temel görevini ikinci plana atmışlardır. Nahiv ilminin ıslah ve ihyası için birkaç dilci tarafından bazı girişimler olmuş ise de bu girişimler, istenilen sonucu vermemiş, nahiv ilminin kaybettiği gücü ve canlılığını ona kazandırmamış, bazı şekilsel yeniliklerin dışında nahiv ilminin bürünmüş olduğu durumu düzeltmemiş ve ona yeni bir metot sunmamıştır. Zamanla nahiv ilmine sirayet eden felsefi bilgilerin, mantık ve kelam ilmine dair yöntem, kavram ve terimlerin, nahiv ilminden çıkarmak amacıyla Mehdî el-Mahzûmî tarafından önemli çalışmalar yapılmıştır. Bu çerçevede nahiv ilminin kolaylaştırmasına yönelik geniş çaplı ve kapsayıcı girişimleri olmuştur.

Keywords


The science of syntax (nahiv) plays a significant role in the correct understanding of the Qur’an and hadith, protects individuals from language mistakes, and is one of the most important branches of Arabic grammar. Initially established to preserve the Qur'an, syntax was gradually diverted from its original purpose by linguists and evolved into an independent discipline. While the rules and principles of this science were established by linguists, some philosophical and theological terms and concepts unrelated to the field such as the theory of agents (âmil theory) were invented by them during the establishment of its principles. As these foreign terms infiltrated the science of syntax, it strayed from its original goal, lost its connection to the characteristics of the Arabic language, became a complex and difficult discipline, and transformed into a dialectical science. Syntax scholars, in an attempt to solve emerging problems, provided intellectual and logical analyses, but in doing so, they sidelined the original function of syntax in Arabic discourse. Although some linguists made efforts to revive and reform syntax, these initiatives did not yield the desired results, and the power and vitality that syntax had lost were not restored. Except for some formal innovations, these attempts did not correct the state of syntax nor offer a new methodology. Over time, Mehdî al-Mahzûmî conducted significant work to remove philosophical knowledge and terms related to logic and theology that had infiltrated the field of syntax. In this context, he made extensive and comprehensive efforts toward the renewal and simplification of syntax.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 29
Number of downloads 29

Share

Turkish Studies-Comparative Religious Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.