Zaman, insanlık için her zaman derin ve gizemli bir kavram olmuştur. İnsan varoluşunun başlangıcından itibaren, zamanın doğası ve özü üzerine düşünmek, felsefe, din ve doğa bilimlerinin temel konuları arasında yer almıştır. Zamanın akışıyla şekillenen deneyimler, insan düşüncesini derinden etkilemiş, İslam düşünce geleneği içerisinde zamanın doğası ve sınırları, farklı disiplinlerden düşünürler ve âlimler tarafından çeşitli açılardan ele alınmıştır. İslam teolojisinde, Tanrı’nın zamanın yaratıcısı olduğu ve zamanın ötesinde münezzeh bir varlık olarak kabul edilmesi temel bir ilkedir. Zamanın yaratılmış (hâdis) bir varlık olarak görülmesi, Tanrı’nın ezelî ve ebedî doğasını vurgular. Bu bakış açısı, Tanrı’nın başlangıcı ve sonu olmayan bir varlık olduğunu, zamana tabi olmadığını ortaya koyar. Tanrı’nın her şeyi önceden bilmesi ve her şeyi takdir etmesi, O’nun bilgisinin ve iradesinin mutlak olduğunu gösterir ve zamanın hiçbir anının O’nun kontrolü dışında olmadığını pekiştirir. Bu teolojik çerçeve, zamanın bütünüyle Tanrı’nın hâkimiyeti altında olduğunu ortaya koyar. Bu çalışma, İslam filozofları ve kelamcılarının zamanı nasıl tanımladıklarını ve bu tanımların Tanrı’nın ezelî ve ebedî doğası ile nasıl bir etkileşim içinde olduğunu incelemektedir. Bu perspektiflerin analiz edilmesiyle, İslam düşüncesinde zamanın teolojik ve felsefi boyutları açıklığa kavuşturulmaktadır. Çalışma, zaman kavramının metafizik, teoloji ve insan deneyimi arasındaki bağlantıyı kuran bir olgu olarak kalıcı önemini vurgulamakta ve bu disiplinlerin birbirini nasıl tamamladığını ortaya koymaktadır.

Time has always been a profound and enigmatic concept for humanity. From the beginning of human existence, reflecting on the nature and essence of time has remained a fundamental concern across philosophy, religion, and the natural sciences. The experiences shaped by the flow of time have profoundly influenced human thought, with the nature and limits of time being a key topic within the Islamic intellectual tradition. Thinkers and scholars from diverse disciplines in the Islamic world have explored time from various perspectives, often linking it to theological and philosophical considerations. In Islamic theology, the belief that God is the creator of time and transcendent over it constitutes a foundational principle. The conception of time as a created (hādith) entity emphasizes God’s eternal and preexistent nature. This view asserts that God, being timeless and beyond temporal constraints, is not subject to beginnings or ends. His omniscience and omnipotence are reflected in His foreknowledge and preordination of all events, affirming that no moment in time falls outside His dominion. This theological framework highlights the absoluteness of divine knowledge and will, reinforcing the notion that time is entirely subordinate to God’s control. This study examines how Islamic philosophers and theologians have defined time and the ways in which their conceptualizations interact with the belief in God’s eternal and infinite nature. By analyzing these perspectives, the study seeks to illuminate the theological and philosophical dimensions of time within Islamic thought, offering insights into how these disciplines complement and enrich one another in addressing the profound relationship between the temporal and the eternal. Through this analysis, the study underscores the enduring relevance of time as a concept that bridges the domains of metaphysics, theology, and human experience.