Bu araştırma, İslam perspektifinden "ehl-i zimme" kavramını ele alarak, İslam’ın hoşgörü ve adalet ilkeleri çerçevesinde farklı din ve inançlardan bireylerle olan ilişkilerini derinlemesine incelemektedir. "Ehl-i zimme", İslam toplumlarında yaşayan, ancak Müslüman olmayan bireyleri ifade eder ve bu kavram, İslam’ın kapsayıcı ve adaletli doğasının bir yansıması olarak değerlendirilir. İslam, tarihsel ve toplumsal bağlamda farklı inançlardan insanlarla bir arada yaşama ilkesini benimsemiş ve bu yaklaşımını, toplumsal uyumu, barışı ve hoşgörüyü teşvik etmek amacıyla geliştirmiştir. Kur'an-ı Kerim ve Peygamber Efendimiz'in (s.a.v) öğretileri, ehl-i zimme mensuplarının haklarını, dinî, sosyal ve ekonomik açıdan güvence altına almış; onlara inanç özgürlüğü, mal-mülk dokunulmazlığı gibi haklar tanımıştır. Ayrıca, bu hakların uygulanmasında Raşit halifelerinin ve sahâbelerin gösterdiği tutum, İslam'ın hoşgörü ve adalet ilkelerinin somut örnekleri olarak dikkat çeker. Halifeler, ehl-i zimme ile adil bir şekilde muamele etmiş, onlara sadece dini değil, aynı zamanda sosyal ve ekonomik haklar sağlamışlardır. Bu tutum, İslam toplumunun çok dinli yapısını ve hoşgörü kültürünü beslemiş, farklı topluluklar arasında uyum ve barış içinde bir arada yaşamayı mümkün kılmıştır. İslam’ın ehl-i zimme yaklaşımı, sadece bir hukukî statü değil, aynı zamanda insan onuruna, haklarına ve özgürlüklerine saygı göstermenin bir ifadesidir. Bu anlayış, İslam'ın evrensel değerlerine dayanan bir toplum düzeninin temelini oluşturur. Dinî inançlar ve kimlikler arasında ayrım yapmaksızın tüm insanlara eşit haklar tanıyan İslam, toplumsal adaletin sağlanmasında önemli bir rol oynamıştır. Bu bağlamda, İslam toplumlarında farklı dinlerden bireylerle bir arada yaşamanın, toplumun kültürel çeşitliliğini artırarak, sosyal uyum ve dayanışma duygusunu pekiştirdiği vurgulanabilir.

This research delves into the concept of "dhimmi" from an Islamic perspective, examining the relationships between individuals of different religions and beliefs within the framework of Islam’s principles of tolerance and justice. "Dhimmi" refers to non-Muslim individuals living in Islamic societies, and this concept is considered a reflection of Islam's inclusive and just nature. Throughout history and within a social context, Islam has embraced the principle of coexisting with people of different beliefs, developing this approach to promote social harmony, peace, and tolerance. The Qur'an and the teachings of the Prophet Muhammad (PBUH) have guaranteed the rights of dhimmi individuals in terms of religious, social, and economic protection, including religious freedom and the inviolability of property. Furthermore, the attitudes displayed by the Rashidun Caliphs and the companions (Sahabah) in applying these rights serve as concrete examples of Islam’s principles of tolerance and justice. The caliphs treated the dhimmi with fairness, ensuring not only their religious rights but also their social and economic rights. This attitude fostered the multi-religious structure and culture of tolerance within Islamic society, making peaceful coexistence among different communities possible. Islam’s approach to the dhimmi is not just a legal status; it is also an expression of respect for human dignity, rights, and freedoms. This understanding forms the foundation of a societal order based on Islam’s universal values. Islam, by granting equal rights to all people regardless of their religious beliefs and identities, has played a significant role in ensuring social justice. In this context, the co-existence of individuals from different religions within Islamic societies has helped enhance the cultural diversity of the community and strengthen feelings of social solidarity and unity.