Dünyaya belli sorumluluklarla gelen insan iyilik ve kötülük yapma eğilimine sahip bir varlıktır. Aynı zamanda unutan bir varlık olması insana iyilikleri ve kötülükleri hatırlatma ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. İşte insanın bu yapısından dolayı onu iyiliğe yönlendirmek, kötülükten alıkoymak amacıyla edebiyatımızda nasihatname ve pendname türü pek çok eser yazılmıştır. Bu eserler, insanları iyiye, güzele yönlendiren, kötülükten alıkoyan bir içerikle erdemli ve ahlaklı davranışların oluşması için yol gösteren bir içeriğe sahiptir. Türk İslam Edebiyatı’nda nasihatnâme, pendnâme şeklinde nasihat içerikli pek çok eser yazılmıştır. Nasihate dair müstakil eserlerin dışında yazılan dinî-tasavvufî içerikli eserlerde de konu ele alınmıştır. Toplumu iyiliğe yönlendirmek, kötülükten alıkoymak amacı ile yazılan müstakil veya diğer eserlerin içeriğinde yer alan nasihat konusu, yazanın bulunduğu ilmî ve manevî ortamın etkisinin izlerini taşımaktadır. Bu çalışmada 17. yüzyılın önemli mutasavvıflarından Niyâzî-i Mısrî’nin şeyhi Ümmî Sinan’ın Dîvân’ındaki nasihat anlayışı ortaya konmaya çalışılmıştır. Ümmî Sinan’ın Dîvân’daki şiirleri doğrudan ve dolaylı anlatımla nasihate konu olmaları yönü ile incelenmiştir. Ümmî Sinan’ın nasihat anlayışında gündelik hayata dair konulara çok az yer verdiği, sûfî bir bakış açısı ile insanı marifetullaha götürecek aşk, varlık-yokluk-benlikten geçmek, nefs, kalp, tevhid, dünya sevgisi, mâsiva, ârif karşısında zâhid, irfan, fenâ-bekâ, manevî yolculukta mürşidin rehberliği, insân-ı kâmil gibi konulara daha çok temas ettiği görülmüştür. Bu da bir sûfînin yaşadığı çağın gündelik hayatı içinde kendini sınırlamadığı, her zaman mânevî gelişim için gerekli ana konuları değişmez gündem yapması yönü ile dikkate değer bir durumdur.

Coming into the world with certain responsibilities, man is a being who has the tendency to do good and evil. At the same time, the fact that he is a forgetful being has revealed the need to remind people of good deeds and evil deeds. Due to this nature of human beings, many works of advice and pendname have been written in our literature in order to guide them to goodness and prevent them from evil. These works have a content that guides people to the good, the beautiful and prevents them from evil, and guides them to the formation of virtuous and moral behaviour. In Turkish Islamic Literature, many works of advice in the form of nasihatnâme, pendnâme were written. Apart from detached works on advice, the subject was also discussed in religious-sufic works. The subject of advice in the content of detached or other works written with the aim of directing the society to goodness and preventing it from evil bears the traces of the influence of the scientific and spiritual environment in which the writer was located. In this study, it is tried to reveal the understanding of advice in Ümmî Sinan Dīwān, the sheikh of Niyâzî-i Mısrî, one of the important Sufis of the 17th century. The poems of Ümmî Sinan in Dīwān have been analysed in terms of being subject to advice through direct and indirect expression. It has been observed that Ümmî Sinan's understanding of advice includes very few topics related to daily life, and with a Sufi point of view, he touches more on topics such as love, existence-existence-passing through ego, nafs, heart, tawhid, love of the world, mâsiva, zâhid in the face of ârif, irfan, fenâ-bekâ, the guidance of the murshid in the spiritual journey, and human-kâmil. This is a remarkable situation in the sense that a Sufi does not limit himself in the daily life of the age he lives in and always makes the main issues necessary for spiritual development a constant agenda.