İnsanlık tarihi sürecinde toplumları doğruluğa, hakkaniyet ve istikamete yönlendirmede peygamberlerin önemli bir rolü olmuştur. Hz. Peygamber (s.a.s.) de Mekke toplumunu; tevhîd inancı, iyilik, doğruluk ve erdemlilik gibi ahlakî değerlerle yeniden tanıştırarak Mekke’de büyük bir stratejik değişim ve dönüşüm yaşatmıştır. Çalışmada risâletin 5. yılında Müslümanların sözcüsü Ca‘fer b. Ebî Tâlib’in (ö. 8/629) Habeşistan’da hükümdarın huzurunda peygamberliğin beş yılını özetler mahiyette yaptığı veciz diplomatik konuşma çerçevesinde Hz. Peygamber’in Mekke toplumunda oluşturduğu stratejik değişimlerin izlerini sürmeye çalışacağız. Söz konusu rivâyette ilkeli insan, ilkeli toplum oluşturmanın ilk imar sürecinin; inanç sistemi, doğruluk, güvenirlik, ahde vefâ, en yakınlarından başlayarak hüsnü civar, yardımlaşma ve dayanışma, toplumda zayıf ve kimsesizleri koruma şeklindeki ilkeler çerçevesinde gerçekleştiği anlaşılmaktadır. Bu suretle Mekke Dönemi’nde bireysel inşaya dair kişilik inşası ve çekirdek kadro oluşturma stratejisi takip edilirken toplumsal inşa boyutunda ise tevhid, namaz, insani ve ahlaki değerlerin toplumsal zemini oluşturulmuştur. Diğer taraftan Mekke yönetiminin yaptığı propaganda, uyguladığı baskı ve şiddete rağmen genç ve güçlü bir kadro olan ilk Müslümanların Mekke yöneticilerine karşı fiili bir mücadele yoluna başvurmadıkları görülmektedir. Mekke’de sahâbeye uygulanan bu fiili şiddete rağmen Hz. Peygamber, iç içe oldukları sosyal ve siyasi statükoya karşı fiili bir mücadeleye izin vermemiştir. Çalışmada rivayetin tahlili ve kritiği yapılarak peygamberliğin beşinci yılında gerçekleşen Habeşistan’a hicret, Mekke yönetiminin diplomatik girişimleri ve Ca‘fer’in diplomatik bir üslupla dile getirdiği hakikatler çerçevesinde Hz. Peygamber’in bireysel ve toplumsal inşaya dair gerçekleştirdiği değişim ve dönüşümlerin derin analizi yapılmaya çalışılacaktır. Çalışmada ayrıca Hz. Peygamber’in müminlerin güvenliğini sağlamaya dair izlediği strateji üzerine odaklanacak ve cahiliye toplumuyla birlikte yaşama kültürü irdelenecektir.

Throughout human history, prophets have played an important role in guiding societies towards truth, righteousness and direction. The Prophet (s.a.s.) also brought about a great strategic change and transformation in Mecca by reintroducing the Meccan society to moral values such as the belief in tawheed, goodness, righteousness and virtue. In this study, we will try to trace the traces of the strategic changes that the Prophet (pbuh) brought about in the Meccan society within the framework of the laconic diplomatic speech made by the spokesperson of the Muslims, Ja'far b. Abī Thālib (d. 8/629), in the fifth year of the prophethood, in the presence of the ruler in Abyssinia, summarizing the five years of the prophethood. In the narration in question, it is understood that the first reconstruction process of creating a principled person and a principled society was realized within the framework of principles such as belief system, truthfulness, trustworthiness, loyalty to covenant, good behavior starting from the closest ones, cooperation and solidarity, and protection of the weak and orphans in society. In this way, in the Makkan period, the strategy of personality construction and the formation of a core cadre was followed in terms of individual construction, while in the dimension of social construction, the social ground of tawhid, prayer, humanitarian and moral values was formed. On the other hand, it is seen that the first Muslims, who were a young and strong cadre, did not resort to an actual struggle against the rulers of Mecca despite the propaganda, oppression and violence of the Meccan administration. Despite this actual violence against the Companions in Mecca, the Prophet did not allow an actual struggle against the social and political status quo in which they were intertwined. The study will analyze and critique the narration and try to make a deep analysis of the changes and transformations that the Prophet realized regarding individual and social construction within the framework of the emigration to Abyssinia in the fifth year of the prophethood, the diplomatic initiatives of the Meccan administration and the truths expressed by Ja'far in a diplomatic style. The study will also focus on the Prophet's strategy to ensure the safety of the believers and the culture of coexistence with the ignorant society.