Türkiye’de 1970’lerden bu yana terör saldırıları sıklıkla gündemdeki yerini almaktadır. Kitlesel katliamlara dönüşebilen bu terör saldırıları masum insanların öldürülmesi ile sınırlı kalmayıp terör olayını yakından gören, duyan tüm insanları da derinden etkilemektedir. Bu durum bizzat terörist eyleme maruz kalan birincil, bu tür eylemlerden hafif etkilenen ikincil ve basın-yayın başta olmak üzere farklı iletişim kanallarıyla durumdan haberdar olan üçüncül kişilerde farklı düzeyde derin duygusal sarsıntılara sebep olabilmektedir. Bu araştırmada, Ankara’da yaşayan, dindar olduğunu ifade eden, terör patlamaları sonrası ölüm korkusunu (dehşeti) ikincil ve üçüncül düzeyde deneyimleyen bireylerin ölüm korkusuyla başa çıkma stratejileri ele alınmaktadır. Terör patlamalarından sonra deneyimlenen korkuyu arttıran unsurların ortak etkilerine ulaşmak, onları yorumlamak ve yaşanan bu dehşetle başa çıkma stratejilerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Terör saldırılarından etkilenen bireylerin bu deneyimleri nasıl algıladıklarını araştıran bu çalışmanın deseni nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik (görüngü bilimsel) desende ve görüşme tekniğindedir. Araştırmanın örneklemi 2015 ve 2016 yıllarında Ankara’da gerçekleşen bombalı patlamaları deneyimlemiş gönüllü 17 kişiden oluşmaktadır. Veriler 2016 yılının Eylül ayında toplanmıştır. Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış olup veri analiz süreçlerinde katılımcıların görüşlerinden hareketle temalar ve alt temalar belirlenmiştir. Araştırmada “Ölüm Korkusunu (Dehşeti) Arttıran Faktörler” ve “Ölüm Korkusuyla Başa Çıkma Stratejileri” olarak beliren merkezi şemalar Dehşet Yönetimi Kuramı ve dinî dünya görüşü yaklaşımı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Ölümlülük duygusunun belirginleşmesi ile beraber patlamalardan etkilenen (olaya ikincil ve üçüncül olarak tanık olan) bireylerin benlik saygısını yükseltme isteği ve bunun üzerinden ait olunan kültürün değerlerine entegrasyon sürecine girildiği gözlemlenmiştir. Bu çerçevede ölüm korkusuyla başa çıkma stratejileri temasına “daha öncesinde deneyimlenen benzer yaşantılar, duyarsızlaşma, tarihteki benzer olayları hatırlama, duyguları yönetmeye çalışma, ders çıkarma düşüncesi, kalabalıklardan uzak durma eğilimi, tedbire riayet arzusu, dinî ve manevî değerlerden destek alma çabası” kategorilerinden ulaşılmıştır. Araştırmada, yaşanan dehşetten sonra beliren ölümlülük duygusunu tamponlamak amacıyla gösterilen reaksiyonlarda özellikle dinî dünya görüşünün, başa çıkma stratejilerini bütünsel olarak etkilediği görülmüştür. Ayrıca Türkiye toplumunda dinî/manevî değer ve inançların gerçek bir ölümsüzlük duygusu yaşattığı sonucuna varılmıştır. Patlamalar sonrası bireylerin hissettikleri güvensizlik duygusu ve varoluşsal kaygıyla baş etme ile Aşkın Varlığa olan güven arasında doğrusal bir ilişki olduğu bulunmuştur. Bireyin dinî dünya görüşünün, oluşan ölüm korkusunu azaltmada önemli bir rol aldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Since the 1970's terrorist attacks in Turkey often take place on the agenda. These terrorist attacks, which can turn into mass murder, are not limited to the killing of innocent people, but also deeply affect all people who see and hear about the terrorist incident. This situation may cause deep emotional tremors at different levels in the primary who are personally exposed to terrorist acts, the secondary who are slightly affected by such acts, and tertiary persons who are aware of the situation through different communication channels, especially the media. This research focuses on the coping strategies of individuals living in Ankara, who express that they are religious and who experience fear of death (terror) at secondary and tertiary levels after terrorist explosions. It was aimed to reach and interpret the common effects of the factors that increase the fear experienced after the terrorist explosions and to reveal the strategies to cope with this fear. The design of this study, which investigates how individuals affected by terrorist attacks perceive these experiences, is one of the qualitative research method phenomenological design and interview technique. The sample of the research consists of 17 volunteers who experienced bomb explosions in Ankara in 2015 and 2016. Data were collected in September 2016. Semi-structured interview form was used in the study, and themes and sub-themes were determined based on the opinions of the participants in the data analysis processes. In the study, the central schemas that appear as "Factors Increasing Fear of Death" and "Coping Strategies with Fear of Death" were evaluated within the framework of Terror Management Theory and religious worldview. With the emergence of the sense of mortality, it was observed that the individuals who were affected by the explosions (who witnessed the event as secondary and tertiary) wanted to increase their self-esteem and through this, the process of integration into the values of the culture belonged to. In this context, the theme of coping strategies with the fear of death was reached from the categories of "similar experiences lived before, depersonalization, remembering similar events in the history, trying to manage emotions, the thought of learning lessons; the tendency to stay away from the crowds; taking measures and getting support from religious/spiritual values." In the study, it was observed that especially the religious worldview affected coping strategies in a holistic way in the reactions shown to buffer the sense of mortality that emerged after the terror. It was also concluded that immortality was a real beliefs and sense of religious values of the society in Turkey. It has been observed that there is a linear relationship between the sense of insecurity felt by individuals after the explosions, coping with existential anxiety and trust in the Transcendental Being. It has been concluded that the religious worldview of the individual plays an important role in reducing the fear of death.