Anadolu Alevîlerinin Toplumsal ve Dinî Yaşamlarında Kadının Yeri

Author:

Number of pages:
461-477
Language:
Türkçe
Year-Number:
2020-Volume 15 Issue 3

Alevî-Bektaşî geleneğinde geleneksel Sünnî anlayıştan farklı olarak İslami değerler kadar eski Türk inançlarının da etkili olduğu bilinmektedir. Eski Türk toplumlarının Gök Tanrı, tabiat ve atalar kültleri gibi eski Türk inanışları İslâmiyet’i kabullerinden sonra da Anadolu (Türkmen) Alevîlerinin inanç yapısını şekillendirmiş, Anadolu Alevîleri hem İslâmiyet’i hem de eski Türk toplumlarının inanışlarını sentezleyerek dini felsefelerini oluşturmuşlardır. Bu sentezden hareketle ortaya konan bu çalışmanın temel amacı Anadolu Alevîlerinin kadına bakışını eski Türk toplumlarındaki kadın anlayışı ile Anadolu Alevîlerinin kadına bakışı konusundaki benzerlikler çerçevesinde ortaya koymaktır. Çalışmada Alevîlikte kadın konusu; Alevîlerin toplumsal hayatı ile dinî âyin ve merasimlerinde kadın alt başlıklarında işlenmiştir. Çalışma literatür taramasına dayalıdır. Eski Türk ve Alevî toplumunda kadının yeri, konumu ve değeri gerek alan araştırmaları gerekse klasik kaynaklar yoluyla ortaya konmaya çalışılmıştır. Elde edilen bilgilere göre Alevî toplumunda kadın ve erkeğin eşit olduğu, kadınların insan olmalarından hareketle saygın ve değerli kabul edildiği, ailede kadın ve erkeğin eşit konumda bulunduğu, evlilikte nadir durumlar dışında tek eşliliğin tercih edildiği, boşanmanın ve zinanın hoş karşılanmadığı, namus ve sadakat konusunda kız ve erkek çocuklar arasında ayrım yapılmadığı ve dinî törenlerin kadınlı-erkekli birlikte icra edildiği tespit edilmiştir. Kadınla ilişkili Anadolu Alevîliğindeki tüm bu inanışların eski Türk inançlarındaki uygulamalarla benzerliği dikkat çekicidir. Anadolu Alevîlerinde kadın algısının eski Türk inanışlarından nasıl etkilendiğinin daha net ortaya konulabilmesi için gerek literatür gerekse alan araştırmalarının artması önemlidir.

Keywords


Unlike traditional Sunni understanding, in the Alevi-Bektashi tradition, Ancient Turkish beliefs are known to be influential in as much as Islamic values. Ancient beliefs of Ancient Turkish societies, such as Tengrism, nature and ancestor cults, shaped the belief structure of the Anatolian Alevis after accepting Islam, and the Anatolian Alevis formed their religious philosophies by synthesizing both the beliefs of Islam and the beliefs of the old Turkish societies. Based on this synthesis, the main purpose of this study is to reveal the place of women in Anatolian Alevis within the framework of the similarities between Anatolian Alevis and Ancient Turkish societies. In this study, the subject of women in Alevism is covered under the sub-headings of “Social Life” and “'Women in Religious Rituals and Ceremonies”. The study is based on literature review. The place and value of women in the old Turkish and Alevi society were tried to be revealed through both field research and with the use of classical sources. According to the information obtained, in the Alevi society, It is determined that women and men are equal, that women are regarded as respected and valued due to their being human, and men and women are equally in family, that monogamy is preferred, that divorce and adultery are not welcomed, that there is no discrimination between boys and girls, and that religious ceremonies are held together with men and women. It is noteworthy that all these beliefs in Anatolian Alevism related to women are similar to those in Ancient Turkish beliefs. It is important to increase both literature and field research in order to reveal more clearly how Anatolian Alevis' perception of women is affected by old Turkish beliefs.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,050
Number of downloads 538

Share

Turkish Studies-Comparative Religious Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.