Alanya (Antalya) İlçesi Ağızlarından Tespit Edilen Atasözleri ve Deyimler

Author:

Number of pages:
2429-2442
Language:
Türkçe
Year-Number:
2023-Volume 18 Issue 4

Atasözleri ve deyimlere bakılınca atasözleri, yazım ve anlatım uzunluğuna karşılık; deyimler çoğunlukla iki üç kelimelik birleşik fiil, isim tamlaması, sıfat tamlaması vb. kuruluşunda veya kısa cümleler hâlinde bulunurlar. Kapsam alanı olarak deyimler, toplumsal hayatın çeşitli alanlarıyla ilgili gözlem, tecrübe, değer yargıları gibi özelliklerden meydana gelen ve belli ifade güzellikleri ihtiva eden özlü sözlerdir. Alanya ağzı, Leyla Karahan’ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması isimli çalışmasına göre Batı Grubu Ağızları içinde Afyon, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Burdur, Bursa, Çanakkale, Denizli, Eskişehir, Isparta, İzmir, Kütahya, Manisa, Muğla, Uşak ve Nallıhan (Ankara) ağızları ile I. Grup (Karahan, 1996: 150) içinde yer alan Antalya ağzı bünyesindedir. Bölgede yaşayan Yörük/Türkmen halkı, Alanya ağzı olarak adlandırılan bir konuşma şeklinin oluşmasını sağlamıştır. Yöre, söz varlığı bakımından zengin bir ağız kullanımına sahiptir. Sözcüklerin yanında kalıp ifadelerin de çokluğu dikkat çekmektedir. Bu kalıp ifadeler içinde atasözleri ve deyimler önemli yer edinmektedir. Ömer Asım Aksoy’un bölge ağızlarında tespit ettiği atasözleri ve deyimlere ek olarak yörede henüz derlenmemiş çok sayıda atasözü ve deyim mevcuttur. Bu çalışmamızda yazılı ve sözlü kaynaklarda yer alan Alanya işaretli atasözleri ve deyimler atasözleri ve deyimlerle ilgili sınıflandırmalar baz alınarak ele alınacaktır. Bu çalışmanın hem Türkiye Türkçesi ağızlarına hem de atasözü ve deyimlerle ilgili sözlüklere katkı yapması amaçlanmaktadır. Atasözleri ve deyimlerin anlamsal çözümlemeleri yapılırken yöredeki insanlardan da metin derlemeleri yapılmıştır ve anlamsal bağlam bu şekilde oluşturulmaya çalışılmıştır.

Keywords


When we look at proverbs and idioms, proverbs differ in length of writing and expression; Idioms are mostly two or three word compound verbs, noun phrases, adjective phrases, etc. They are found in the structure or in short sentences. As a scope, idioms are aphorisms that consist of features such as observations, experiences and value judgments related to various areas of social life and contain certain expressive beauty. According to Leyla Karahan's work titled Classification of Anatolian Dialects, Alanya dialect is among the Western Group Dialects, including Afyon, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Burdur, Bursa, Çanakkale, Denizli, Eskişehir, Isparta, İzmir, Kütahya, Manisa, Muğla, Uşak and Nallıhan. (Ankara) dialects and the Antalya dialect, which is included in Group I (Karahan, 1996: 150). The Yoruk/Turkmen people living in the region have created a way of speaking called Alanya dialect. The region has a rich dialect in terms of vocabulary. Besides the words, the abundance of formulaic expressions also attracts attention. Proverbs and idioms have an important place among these formulaic expressions. In addition to the proverbs and idioms that Ömer Asım Aksoy identified in the dialects of the region, there are many proverbs and idioms that have not yet been compiled in the region. In this study, Alanya proverbs and idioms found in written and oral sources will be discussed based on the classifications of proverbs and idioms. This study aims to contribute to both Turkey Turkish dialects and dictionaries related to proverbs and idioms. While making semantic analysis of proverbs and idioms, support was received from local people and the semantic context was tried to be created in this way.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 129
Number of downloads 206

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.