Günümüz şiir incelemelerinde müzikal yapı değerlendirilirken, ritim ve armonik unsurlar olmak üzere, konu iki temel başlık çerçevesinde ele alınmaktadır. Ancak bize göre şiirdeki müzik sadece edebiyat terminolojisinde yer alan tanımlamalarla açıklanamaz. Nitekim T.S. Eliot şiirdeki müziği “anlam ve ses birlikteliği” şeklinde açıklarken, Cevdet Kudret bu müziğin “Bach müziği” ile ilgisi olmadığını söyler. Diğer taraftan şiir ile müzik arasında sinestezi yolu ile lirizmi en üst noktaya taşıyan pek çok müşterek bulunmaktadır ki bu müşterekleri uygun bir kıvamla dizelerine yansıtabilmiş sanatçılar daha ahenkli söyleyişler ortaya koyabilmişlerdir. İşte böyle bir söylem biçimini yakalayarak söyledikleri kadar söyleyiş biçimi ile de büyük etki yaratmış isimlerden birisi Halil Rıza Ulutürk’tür. Şairin, Banarlı’nın ifadesi ile “ses bakımından kafiyeler ikliminde zenginleşmiş bir dil” olan Türkçe konusundaki ısrarı, onun bu yöndeki başarısının gizli anahtarlarından birisidir diyebiliriz. Ulutürk’ün şiirlerindeki müzikal yapıya zenginlik kazandıran etkenlerden en önemlisi içselleştirilmiş dil ve üslup tercihidir. Şairin, yüreğinin derinliklerinde hissettiği, kendi ifadesi ile, “musıkili şiir kaygısı”, ona şahsa münhasır, farklı bir söylem geliştirme imkanı tanımıştır. Bu kaygı ve temayül içerisinde şair, sadece vezin, kafiye, armoni, aliterasyon, asonans gibi şiire ahenk kazandıran müzikal unsurlarla yetinmemiş, Edebiyat ve Müzik Bilimlerindeki bazı izdüşümleri pratiğe taşıma gayreti içerisinde olmuştur. Bu çalışmada özellikle şiirlerindeki millî söylemleri ile Türk dünyası edebiyatları adına kendisine önemli bir yer edinmiş olan Halil Rıza Ulutürk’ün eserlerindeki armonik yapı, Edebiyat ve Müzik Bilimleri çerçevesinde karşılaştırmalı olarak incelenecektir.

While evaluating the musical structure in today's poetry studies, the subject is handled within the framework of two main headings, rhythm and harmonic elements. However, in our opinion, the music in poetry cannot be explained only with the definitions in the literary terminology. Indeed, TS. While Eliot explains the music in the poem as “meaning and sound togetherness”, Cevdet Kudret says that this music has nothing to do with “Bach music”. On the other hand, there are many commonalities between poetry and music that carry the lyricism to the highest point by means of synesthesia, and artists who have reflected these commons in their lines with a suitable consistency have been able to put forward more harmonious utterances. Halil Rıza Ulutürk is one of the names who captured such a discourse and made a great impact with his way of speaking as well as what he said. We can say that the poet's insistence on Turkish, which is "a language enriched in the atmosphere of rhymes in terms of sound", in the words of Banarlı, is one of the secret keys of his success in this direction. The most important factor that enriches the musical structure in Ulutürk's poems is his preference for internalized language and style. The poet's "concern for musical poetry", which he felt in the depths of his heart, gave him the opportunity to develop a distinctive discourse. In this concern and tendency, the poet was not content with only musical elements such as rhyme, rhyme, harmony and assonance, but also tried to put some projections in the field of Literature and Music into practice. In this study, the harmonic structure in the works of Halil Rıza Ulutürk, who has an important place in the Turkish World Literatures with his national discourses in his poems, will be examined comparatively within the framework of Music and Literary Sciences.