Şeftali Bahçeleri ile Kasabada Günebakan Hikâyelerinde Metinlerarası İlişkiler

Author:

Number of pages:
2303-2317
Language:
Türkçe
Year-Number:
2021-Volume 16 Issue 4

Temeli Rus eleştirmen Mihail Baktin tarafından atılan, ilk defa J. Kristeva'yla postmodern eleştiri alanında görülmeye başlayan metinlerarasılık 1960’larda ortaya çıkmıştır. En az iki metin arasındaki alışveriş, bir tür söyleşim, konuşma biçimi, benzerlik ilişkisi veya bir metnin bir diğer metindeki varlığı olarak tanımlanan bu kuram her metnin daha önce yazılmış farklı metinlere bağlı olacağı, görünür ya da kapalı olarak her metnin kendisinden önceki metinlerden izler taşıyacağı esasına dayanır. Yani metin herhangibir türdeki önceki bir metni taklit eder, dönüştürür, açık ya da kapalı bir biçimde ona göndermede bulunur. Bu yüzden bir metin metinlerarası ilişkiler açısından ele alınırken bağıntılar açık ve kapalı olarak tasnif edilir. Tasnif edilen bu bağıntılar yeniden yazma, öykünme, genleştirme, anıştırma, söyleşimcilik (dialogism), yansılama, genleştirme, öyküsel dönüşüm, yorumsal üstmetinsellik vb. yoluyla yapılan göndermeler tespit edilerek değerlendirilir. Cumhuriyet devri yazarlarından Necati Mert hikâyelerinde değişen toplumsal koşullar karşısındaki insanları ve değişimlerin sebep olduğu toplumdaki sarsıntıları ele alır. Öykülerinin merkezine Adapazarı’nı alarak gözlemlerini yansıtır; insanları çelişkileri, çıkmazlarıyla eleştirir. Onun öykü kişileri çevreleriyle çatışmaya girseler de zaaflarıyla çevreleri üzerinde etki kuramaz ona boyun eğerler. Geceye Uçurulan Güvercinler’deki “Kasabada Günebakan” hikâyesi de bu eserlerden biridir. Kahramanı uç bir kişilik sergilese de bir süre sonra direnci kırılır ve çevresine uyum sağlar. Bu metinle Refik Halit Karay’ın Memleket Hikâyeleri’ndeki “Şeftali Bahçeleri” adlı hikâyesi arasında benzerlikler görülür. Bu çalışmada Necati Mert’in “Kasabada Günebakan” adlı hikâyesi ile metne kaynaklık ettiği düşünülen Refik Halit Karay’ın “Şeftali Bahçeleri” isimli öyküsündeki metinlerarası ilişkiler incelenerek bunlar arasındaki göndermeler ve bağlar çözümlenecektir.

Keywords


İntertextuality that first started to be mentioned in the field of postmodern criticism with J. Kristeva, based on the Russian critic Mikhail Baktin, originated in the 1960s. This theory is defined as the exchange between two or more texts, a kind of speech, dialogue format, joint association relationship or the presence of a text in another text is based on the principle that each text, open or closed, will bear traces of previously written texts, no text can be independent from other previously written texts. The relations in the text can be rewritten, emulated, expanded, allusion, dialogism, reflection, expansion, narrative transformation, interpretive metatextuality etc. submissions are identified and evaluated in the analysis. Necati Mert, one of the writers of the Republic Period, dealt with the people in the face of changing social conditions and the shocks in the society caused by the changes in his stories. Even if his story figures come into conflict with their surroundings, they cannot influence their environment, they adapt to their environment. The story of “Kasabada Günebakan” in the Geceye Uçurulan Güvercinler is one of these works. There are similarities between this text and story called “Şeftali Bahçeleri” in Memleket Hikâyeleri of Refik Halit Karay, one of the writers of National Literature. The author consciously or unwittingly created his text under the influence of another text.The references between Necati Mert’s story “Kasabada Günebakan” and the story “Şeftali Bahçeleri” of Refik Halit Karay who is thought to be imitate of the text will be analyzed through intertextuality method in this study.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 419
Number of downloads 388

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.