Bu çalışmada, kök değerlerden biri olan öz denetim ve tasavvufî düşüncelerden biri olan ‘kendini bilmek’ kavramından hareketle Türkçe veya Türk Dili ve Edebiyatı ders kitaplarındaki uygun temalı metinlere ‘nefsini denetleyebilen edepli insan’ yetiştirme bağlamında katkı sunma hedeflenmiştir. Buradan hareketle çalışmanın sorusu, öz denetim değerini Türk Tasavvuf edebiyatı örneklerinde ‘kendini bilmek’ kavramından hareketle sınıf seviyesine uygun Türkçe veya Türk Dili ve Edebiyatı ders kitaplarında kullanmak mümkün müdür? şeklinde tasarlanmıştır. Çalışma, temel nitel araştırma yönteminin esasını oluşturan yorum bilim ışığında, doküman analizi tekniği ile ele alınmaktadır. Çalışmanın esas çerçevesini sırasıyla ‘değer, değerler eğitimi, kök değerler; öz denetim değeri, kendini bilmek; tasavvufta kendini bilmek, öz denetim değeri ve kendini bilmek; Türk Tasavvuf Edebiyatı örneklerinde öz denetim değeri ve kendini bilmek’ başlıkları ile tüm bunlardan çıkarılan sonuç ve öneri oluşturmaktadır.  Öz denetim kısaca, insanın insan olma yolculuğunda, fiziki olarak hareketlerini, ruhî olarak duygu ve düşüncelerini, eğilimlerini denetim altına alması, kendi kendinin kolluk kuvveti olması, davranışlarının sorumluluğunu üstlenmesi, gerektiğinde davranış değişikliğine gitmesi, af dilemesidir. Nefsini öz denetim altına alan insan edepli olur, edepli insan, aşkın bilinçle kendini ve kendinden ayrı olmayan Rab’bini bilir.  İnsanda bu hal ise, insan olma yolculuğunda hep arzulanan son varış noktasıdır. Çalışmadan elde edilen sonuç bağlamında kısaca ifade edilebilir ki, soyut kavramlar olan öz denetim değeri ve kendini bilmek konusunun, somut edebiyat metinlerinden hareketle öğrencide istendik kazanıma dönüşmesini sağlayabilmek mümkündür. 

In the current study, it is aimed to contribute to the appropriately themed texts in Turkish or Turkish Language and Literature textbooks in the context of training ‘decent people who can control their self’ based on the concept of self-control, which is one of the root values, and ‘self-knowledge’, which is one of important concepts of Sufism. From this point of view, the question of the current study is designed as ‘Is it possible to use the self-control value in Turkish or Turkish Language and Literature textbooks suitable for the relevant grade level, based on the concept of ‘self-knowledge’ in the examples of Turkish Sufi literature?’. The study uses the document analysis technique in the light of hermeneutics, which forms the basis of the basic qualitative research method. The main framework of the study consists of the following sub-headings; ‘value, values education, root values; self-control value; self-knowledge; self-knowledge in Sufism; self-control value and self-knowledge; self-control value in the examples of Turkish Sufi Literature and self-knowledge’ and of all the conclusions and suggestions drawn from all these. In short, self-control is the ability of a person to control his/her physical actions, feelings and thoughts in his/her spiritual journey, to be a law enforcement officer of himself/herself, to take responsibility for his/her behaviours, to change his/her behaviours when necessary, to ask for forgiveness. A person who takes his/her soul under self-control becomes decent; a decent person knows himself/herself and her Lord, who is not separate from himself/herself, with transcendent consciousness. In humans, this state is the final destination that is always desired in the journey of being human. In the context of the results obtained from the study, it can be briefly stated that it is possible to transform the abstract concepts of self-control value and self-knowledge into a desired outcome for the student, based on concrete literary texts.