Çok kültürlülüğün egemen olduğu son yüzyılda kültürümüzün, bilgi ve becerilerimizin gelişmesi, çağın düşüncesini yakalamamız, ona ayak uydurmamız yahut onun gelişmesine katkıda bulunmamız gibi etkenler yabancı dil öğretiminde kültür olgusunu ve kültürlerarası yaklaşımı zorunlu hâle getirmektedir (Aktaş, 2007: 61). Dil kültür taşıyıcısı olma özelliğiyle sahip olduğu kalıp ifadeler, atasözü ve deyim gibi dil zenginliklerini de kapsamaktadır. Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen kişi, aynı zamanda Türk kültürünü öğrendiğine göre öğrenme ortamı da Türk kültürünün anlatıldığı, yansıtıldığı bir ortam olmalıdır. Yazınsal (edebî) eserler, yabancı dil öğretim sürecinde kültür aktarımının sağlanması amacına hizmet edebilecek niteliktedir. Herhangi bir dönemde yazılmış olan edebî metinler incelendiğinde, o döneme ait sosyal meselelere, bunların toplum üzerindeki etkilerine ve o döneme dair pek çok bilgiye ulaşmak mümkün olacaktır. Bu noktadan yola çıkan Byram, yabancı dil öğretimi sürecinde kültürü gizli müfredat şeklinde açıklamakta ve “dil öğretimi kültür öğretimidir” demektedir (Byram, 1989: 42). Bu çalışmada, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde, kültür aktarımı amacıyla efsanelerin kullanılabilirliği ve kültür aktarımını gerçekleştirme durumu saptanmaya çalışılmıştır. Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi sürecinde efsane türünün kullanımına dair yeterli sayıda bilimsel çalışma bulunmamaktadır. Çalışmada, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlere efsane metinleri aracılığıyla Türk kültürünü aktarmak amacıyla seçilen 10 adet efsane üzerinden veri toplanmıştır. 7 ana öge ve 9 alt ögeden oluşan “Yabancı Dil Öğretiminde Metinlerde Bulunması Gereken Kültürel Öge ve Alt Ögeler” başlıklı tablo, alanyazın taraması (Okur& Keskin, 2013; Byram vd., 1994) ve Avrupa Birliği Ortak Öneriler Çerçeve Programı’nda (2000; akt. Er, 2006) yer alan sosyo-kültürel unsurlar baz alınarak araştırmacılar tarafından oluşturulmuştur. Efsanelerde bulunan kültürel ögelere dair elde edilen veriler betimsel istatistik yöntemiyle analiz edilmiş ve tabloda yer alan her bir ögeye yönelik frekans değerleri ve yüzdelik dilim değerleri çıkarılmıştır. İncelenen efsanelerde bulunan kültürel ögeler en çoktan en aza doğru şu şekilde sıralanmıştır: Efsanelerde %28,08’lik oranla “toplumsal gelenekler, ritüeller ve folklor” , %26,4’lik oranla “kişiler arası ilişkiler” , %13,6’lık oranla “değerler, inanışlar, tutumlar” , %13,6’lık oranla “coğrafya ve mekân” , %12’lik oranla “günlük yaşam”, %3,2’lik oranla “edebiyat, sanat ve müzik” , %2,4’lük oranla “evrensel kültür unsurları” ögelerinin olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre efsanelerde yer alan kültür unsurları değerlendirildiğindeen fazla“toplumsal gelenekler, ritüeller ve folklor” ögesine ait örneklerin tespit edildiği görülmektedir. Bu durum efsanelerin toplum hayatının bir yansıması olduğunu, yüzyıllar boyu devam eden geleneklerin güçlü bir göstergesi sayılabileceğini, toplumsal inanışların ve buna bağlı ritüellerin insanları ne şekilde etkilediğini göstermeye yetecek nitelikte olduğunu kanıtlamaktadır. İncelenen efsanelerde “evrensel kültür unsurları” ögesine ait örneklerin diğer ögelere oranla en az orana sahip olduğu saptanmıştır. Bu durum efsanelerin yerel bir halk ürünü olduğunu ve ortaya çıktığı bölgeyle sınırlı kaldığını göstermektedir. Efsaneler içerik itibarıyla olağanüstülüklerle dolu büyüleyici bir dünyaya (taş kesilme olayı, Ay’ın bedduası, yılanlarla kurulan dostluk) ve mistik motiflere (keramet sahibi olma, ak sakallı nur yüzlü kişi, Hıdırellez, kırk sayısı, dervişlik kavramı) sahiptir. Bu yönüyle de dikkat çekicidir ve öğrenciler üzerinde ilgi uyandırıcıniteliktedir. İlgi uyandırıcı bir metin türünü ders materyali olarak kullanmanın derse yönelik motivasyonu artıracağı düşünülmektedir. Efsanelerait olduğu topluma dairkültürel kodlar içermektedir, araştırma kapsamında ele alınan tüm efsanelerde Türk kültürüne dair –az ya da çok– bulguya rastlanılmıştır. Bu yönüyle efsanelerin kültür aktarımı için elverişli bir yazınsal tür olduğu söylenebilir. Bu bağlamda bu çalışma, yabancı dil öğreticilerine kültür aktarımı amacıyla efsane türü metinlerden de yararlanılabileceği hususunda rehberlik edecektir.

In the last century, where multiculturalism is dominant, such factors as the development of our culture, knowledge and skills, our catching up with the thought of the era, our keeping up with it or our contributing to its development make the phenomenon of culture and intercultural approach obligatory in foreign language teaching (Aktaş, 2007: 61). A language, which is a bearer of culture, covers such linguistic riches which it possesses as formulaic expressions, proverbs and idioms as well. Considering the fact that a person learning Turkish as a foreign language also learns Turkish culture, the learning environment should be an environment in which Turkish culture is taught and reflected. Literary works possess the characteristic of serving the purpose of achieving cultural transmission in the process of foreign language teaching. When literary texts written in any period are examined, it will be possible to reach plenty of information about a given period, social issues in that period and their effects on the society. Starting from this point, Byram explains culture as secret curriculum in the foreign language teaching process and states that "teaching of language is the teaching of culture" (Byram, 1989: 42). The present study aims determine the availability and the transferability of legends for cultural transmission in the process of teaching Turkish as a foreign language. The study data was collected from 10 legends selected to transfer Turkish culture to individuals learning Turkish as a foreign language. The table entitled "Cultural Elements and Sub-Elements Which Need to Exist in Texts in Foreign Language Teaching" was formed by the researchers based on the literature review (Okur & Keskin, 2013; Byram et al., 1994) and the socio-cultural elements included in the Common European Framework of Reference for Languages (2000; cited by Er, 2006). The obtained data was analyzed via descriptive statistical method and the frequency and the percentage values were calculated for each element. The study results will guide foreign language teachers that legendary type of texts can also be used with the aim of cultural transmission.