Eckmann, Çağatay dili için, Karahanlı ve Harezm-Altın Ordu yazı dillerinin devamı olarak Timurlular idaresi altında gelişen ve XI. yüzyıldan XIX. yüzyıl sonuna kadar devam eden Orta Asya İslâm-Türk yazı dilinin gelişmesindeki üçüncü safhayı kastettiğini belirtir. Onun verdiği tasnife göre Çağatay Türkçesi üç döneme ayrılmaktadır: 1. Klasik Öncesi Dönem: (XV. yüzyılın başından, Nevâî'nin ilk eserini verdiği 1465’e kadar devam eden dönem), 2. Klasik Dönem (1465-1600), 3. Klasik Sonrası Dönem (1600-1921). Nevâîʼnin eserleriyle klâsik şeklini alan bu yazı dili XIX. asırdan sonra yerini Özbekçeye bırakmıştır.

Burada incelemesini yaptığımız Münâcât-ı Harezm-nâme adlı metin, H. 1308 (1890-91) tarihinde Çağatay Türkçesiyle yazılmıştır. Eckmann’ın yaptığı bu tasnifine göre, bu metin klasik sonrası dönem (1600-1921) metinleri içerisinde yer almaktadır. Dāmollā ʿAbdüʼl-ġaffār ibn Nūr Muḥammed tarafından istinsah edilen eser, St. Petersburg kütüphanesinde İVR RAN koleksiyonunda A 708 koduyla kayıtlı olan Şeyh Necmeddin-i Kübra’nın şehit olup Harezm’in mahvoluşunun anlatıldığı bir yazmanın arkasında, 112b-118b varakları arasında bulunur. Eserin konusu Harezm şehri ve evliyaları hakkında bir şiirdir.

Bu çalışmada söz konusu Arap harfli metnin yazı çevrimi yapılarak metin Türkiye Türkçesine aktarılmış, metnin yazım özellikleri ve ses bilgisi özellikleri açıklanarak metnin dizin ve etimolojik sözlüğü ortaya konulmuştur. Çalışmanın sonuna metnin orijinali de eklenerek özellikle araştırmacıların gerektiğinde ana kaynağı kullanmasına imkân tanınmıştır. Böylece Çağatay Türkçesine ait klasik sonrası dönem metinlerinin incelenmesine katkı sağlanmıştır.

As a continuation of the Karakhanid and Khwarezm-Golden Horde literary traditions, the Chagatai language, which developed under the rule of the Timurids, marks the third phase in the development of the Islamic-Turkic written language of Central Asia from the 11th century to the late 19th century, as noted by Eckmann. According to his classification, the Chagatai language is divided into three periods: (1) Pre-Classical Period (from the early 15th century to 1465, when Navā’ī produced his first works), (2) Classical Period (1465–1600), and (3) Post-Classical Period (1600–1921). With Navā’ī’s works, this literary language reached its classical form, later transitioning to Uzbek in the 19th century.

The text of Munājāt-ı Khwarazm-nâma, which we analyze here, was written in Chagatai Turkish in 1308 (1890-91). According to Eckmann's classification, this text is included in the post-classical period (1600-1921) texts.The work, copied by Dāmollā ʿAbdü’l-ġaffār ibn Nūr Muḥammed, is preserved in the St. Petersburg library under the collection IVR RAN, cataloged as A 708. It is located on folios 112b–118b, appended to a manuscript narrating the martyrdom of Sheikh Najm al-Dīn al-Kubrā and the destruction of Khwarazm. The manuscript comprises a poem about the city of Khwarazm and its saints. In this study, the Arabic-script text was transcribed and transferred into Turkish, followed by an examination of its orthographic and phonological characteristics. A concordance and an etymological dictionary of the text were also prepared. The original manuscript is appended to this study, allowing researchers access to the primary source when needed. This contributes to the examination of Post-Classical Period texts in Chagatai Turkish.