Türk dillerinin sınıflandırılması, karşılaştırılması ve özelliklerinin belirlenmesi üzerine çalışmalar Kaşgarlı Mahmut’tan beri devam etmektedir. Doğu Türkçesi grubunda değerlendirilen ve önemli bir yere sahip olan Özbek Türkçesi de biçim bilgisinden anlam bilgisine kadar dil biliminin her alanında incelenmektedir. Niteleme ögeleri ise bir dilin hem biçim/yapı hem de anlam bakımından ele alınabilen bir çalışma alanını kapsamaktadır. Niteleme sıfatları ve zarfları, dilde anlatımı derinleştiren ve anlamı genişleten unsurlardır. Niteleme sıfatları, nesnelerin ya da varlıkların durumlarını açıklarken niteleme zarfları fiilleri daha anlaşılır kılmaktadır. Bu iki dil unsuru, iletişimde belirsizliği azaltarak daha detaylı ve anlaşılır bir dil yapısı oluşturmaktadır. Özellikle edebî eserlerde, niteleme sıfat ve zarflarının etkin bir şekilde kullanılması, metnin etkileyiciliğini ve akıcılığını artırmaktadır. Bu çalışmada, zengin niteleme örnekleri sunan Özbek Halk Makalları (Atasözleri) üzerinden Özbek Türkçesinde niteleme ögeleri değerlendirilmiştir. Niteleme ögeleri, niteleme sıfatları ve niteleme zarfları olmak üzere iki başlık altında ele alınmıştır. Niteleme sıfatları “Renk Bildiren Niteleme Sıfatları”, “Soyut Özellikleri Bildiren Niteleme Sıfatları”, “Hacim, Ölçü, Fizikî Görünüş vb. Özellikleri Bildiren Niteleme Sıfatları”, “Duyu Organlarıyla İlgili Özellikleri Bildiren Niteleme Sıfatları”, “Bir Nesnenin Yapıldığı Maddeyi Gösteren Niteleme Sıfatları”, “Yer-Zaman Bildiren Niteleme Sıfatları” ve “Fiilimsilerden Oluşan Niteleme Sıfatları” biçiminde yedi başlık altında incelenmiştir. Niteleme zarfları ise “Asıl Niteleme Zarfları”, “Fiilimsilerden Oluşan Niteleme Zarfları” ve “Edatlarla Öbekleşmiş Niteleme Zarfları” şeklinde üç başlıkta toplanmıştır.

Studies on the classification, comparison and determination of the characteristics of the Turkic languages ​​have been continuing since the time of Mahmud of Kashgar. Uzbek Turkish, which is considered to be in the Eastern Turkish group and has an important place, is also studied in every field of linguistics, from morphology to semantics. Qualification elements of characterization cover a field of study that can be studied in terms of both form/structure and meaning of a language. Qualifying adjectives and adverbs are elements that deepen expression and expand meaning in language. While qualifying adjectives explain the state of objects or entities, qualifying adverbs make verbs more understandable. These two language elements reduce uncertainty in communication and create a more detailed and understandable language structure. Especially in literary works, effective use of descriptive adjectives and adverbs increases the impressiveness and fluency of the text. In this study, the qualification elements in Uzbek Turkish were evaluated through Uzbek Halk Makalları (Proverbs), which provide rich qualification examples. Qualification elements are discussed under two headings: qualifying adjectives and qualifying adverbs. The qualifying adjectives were examined under seven headings as “Qualifying Adjectives Indicating Color”, “Qualifying Adjectives Indicating Abstract Properties”, “Qualifying Adjectives Indicating Properties such as Volume, Measurement, Physical Appearance etc”, “Qualifying Adjectives Indicating Properties Related to Sense Organs”, “Qualifying Adjectives Indicating the Material an Object is Made of”, “Qualifying Adjectives Indicating Place and Time” and “Qualifying Adjectives Consisting of Verbals”. Qualifying adverbs are grouped under three headings: “Primary Qualifying Adverbs”, “Qualifying Adverbs Consisting of Verbals” and “Qualifying Adverbs Clustered with Prepositions”.