Eski Türk edebiyatında divanlar, manzum veya mensur kaleme alınan dinî, ahlakî, öğretici eserler, nazım şekil ve türleri gibi geniş bir sahada yazılan eserlerin şerhlerinin yanında manzum sözlük şerhleri Türk kültür ve edebiyatında önemli bir yer teşkil etmektedir. Bu önem şerhlerdeki bilgilerin üzerine esasen Kur’ân-ı Kerim’de yer alan kelimelerin manalarını öğretmek gibi bir görevi ittihaz eden; ezber yetisini, öğrettiği vezin, kelime, edebî bilgiler, dil bilgisi, bahirler vb. sayesinde geliştiren ve nihayet nazmın vezin ve kafiye esnekliği sayesinde yüzyıllarca eğitim-öğretimin mühim bir unsuru olan manzum sözlüklerin bu özellikleri üzerine eklenmesinden gelmektedir. İstifade ettikleri özellikle edebî, lisanî, dinî, tarihî ve coğrafî kaynaklarla da bir ders kitabı niteliği taşırlar. Manzum sözlük şerhlerinin dibace ve sözlük kısımlarının şerhleri olmak üzere iki bölümden oluşan bir yapıya sahip olmaları bilgisinden hareketle, sözlük kısımlarının şerhleri herbiri birbirinden farklı şekil ve mahiyette olmaları sebebiyle onları tek tek ele alıp teferruatlı bir incelemeye tabi tutmak gereklidir. Ancak bu şekilde bu şerhlerin Türk dili, edebiyatı ve kültüründeki yeri eksiksiz ve net bir şekilde belirlenebilir. Bu bölümlerin bilhassa gramer ve aruz incelemelerinin hacimli, yekün teşkil edecek ve bir makale sınırını fazlasıyla aşacağı da bir gerçektir. Bu sebeple iki ayrı çalışma olarak hazırlanan manzum sözlük şerhlerinin ilk kısmı olan bu yazıda Türkiye kütüphanelerindeki katalogların taranması sonucunda yazma hâlindeki 38 manzum sözlük şerhi incelenmiş ve dibacelerindeki tüm unsurlar ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bu unsurlar manzum sözlük şerhlerinin telif sebepleri, şerh usul ve yöntemleri, zemin metin ve şârihler hakkında verdiği bilgiler yanında ayrıca şerhlerin isimlendirilmesi, edebiyat ve aruz bilgileri, Arapça ve Farsça kelimelerin manzum sözlük şerhlerindeki yeri ve önemi, şerhin muhatapları gibi bilgileri içermektedir. Söz konusu hedeflerin yanında bu şerhlerin genel özellikleri ortaya konmuş olacak ve  Arapça-Türkçe, Farsça-Türkçe olarak iki dilli ve Arapça-Farsça-Türkçe şeklinde üç dilli manzum sözlüklerden tarih boyunca hangilerine şerhler yazıldığı da belirlenmiş olacaktır.

In addition to the commentaries of works written in a wide variety of fields such as divans in ancient Turkish literature, religious, moral and didactic works written in verse or prose, verse forms and types, verse dictionary commentaries also have an important place in Turkish culture. This importance is mainly based on the information in the commentaries that undertake the task of teaching the meanings of the words in the Holy Quran; memorization ability, meter, vocabulary, literary knowledge, grammar, expressions, etc. It stems from the addition of verse dictionaries, which have been an important element of education for centuries thanks to the flexibility of verse and rhyme. They also serve as textbooks with the literary, linguistic, religious, historical and geographical sources they use. Considering that the verse dictionary commentaries have a structure consisting of two parts: the preface and the commentaries of the dictionary sections, each of them must be examined one by one and subjected to a detailed examination. The explanations of the dictionary sections are in different formats and qualities. Only in this way can the place of these commentaries in Turkish language, literature and culture be determined fully and clearly. It is also a fact that the grammar and prosody studies of these sections will be voluminous, comprehensive and will exceed the limits of an article. For this reason, in this article, which is the first part of the verse dictionary commentaries prepared as two separate studies, 38 written verse dictionary commentaries and all the elements in the beginning parts were examined as a result of scanning the catalogs in Turkish libraries. These have been tried. will be revealed. These elements include information such as the reasons for the copyright of the verse dictionary commentaries, the procedures and methods of the commentaries, the background text and information about the commentators, as well as the naming of the commentaries, literature and meter information, place and importance. In addition to the stated purposes, the general characteristics of these commentaries will be revealed and it will be determined which of the bilingual Arabic-Turkish, Persian-Turkish and trilingual Arabic-Persian-Turkish verse dictionaries were written throughout history.