Küçük bir kaside niteliği taşıyan müzeyyel gazeller, memduh ile şair arasındaki bağın belirlenmesi adına değerlendirilmesi gereken nazım biçimlerindendir. Klasik Türk edebiyatında Hikemî tarz, kaside ve gazel deyince akla gelen isimlerden biri olan Nabi’nin devlet adamlarıyla münasebeti, sadece kasideleri ya da tarih kıtaları temelinde değil; müzeyyel gazellerini de içine alarak incelenmelidir. Nabi; Sultan II. Süleyman (ö. 1691), Sultan IV. Mehmed (ö. 1693), Sultan II. Ahmed (ö. 1695), Sultan II. Mustafa (ö. 1703) dönemlerine tanıklık ederek özellikle Sultan Mehmed ve Sultan Mustafa’nın saltanatları esnasında itibar kazanmış; hem padişahlarla hem de onların çevresindeki devlet adamlarıyla da yakınlaşmıştır. Şair, kaside sunduğu aynı devlet adamları için onları övmek maksadıyla müzeyyel gazeller de kaleme almıştır. Divan’ında ve biri Münşe’ât-ı Nâbî’de olmak üzere on beş müzeyyel gazeli bulunan şairin söz konusu gazellerinden sekizi, döneminde önemli mevkilerde yer alan devlet adamları için yazılmıştır. Tahallüs beytinin ardından en az bir, en fazla altı beyitlik zeyil beyitlerinde övülen kişiler; Nişancı Abdurrahman Abdi Paşa, Silahdar İbrahim Paşa, Damad / Silahdar/ Çorlulu / Şehid Ali Paşa, Baltacı Mehmed Paşa, Musahip Mustafa Paşa ve adı tespit edilemeyen bir vezirdir. Makalede müzeyyel gazelle ilgili kısa bir giriş yapıldıktan sonra gazellerin beyit sayıları, aruz vezinleri, kafiye ve redif özellikleri ile bölümleri hakkında bilgi verildi. Ardından adı geçen paşalar tanıtılarak Nabi ile muhatapları arasındaki bağ, kaynaklar ve özellikle Münşe’ât-ı Nâbî temelinde tayin edilmeye çalışıldı ve memduhların zeyil beyitlerinde geçen övgüleri üzerinde duruldu. Hamisi Musahip Mustafa Paşa’ya sadece bir müzeyyel gazel sunan şairin en fazla Damad Ali Paşa’ya müzeyyel gazel yazdığı ve gazellerin nesip, methiye, fahriye ve dua bölümlerine her zaman sadık kalmadığı görüldü.

Muzeyyel ghazals, which have the characteristics of a small ode, are among the verse forms that should be evaluated in order to determine the bond between the praised person and the poet. Nabi, who is one of the names that come to mind when talking about the Hikemi style, odes and ghazals in classical Turkish literature, has a relationship with statesmen not only on the basis of his odes or historical stanzas; it should be examined by including his muzeyyel ghazals. Nabi; Sultan II. Süleyman (d. 1691), Sultan IV. Mehmed (d. 1693), Sultan II. Ahmed (d. 1695), Sultan II. Mustafa (d. 1703) and gained reputation especially during the reigns of Sultan Mehmed and Sultan Mustafa; he became close to both the sultans and the statesmen around them. The poet also wrote embellished odes for the same statesmen to whom he wrote odes, in order to praise them. The poet has fifteen muzeyyel ghazals, including one in his Divan and one in his Münşe’ât-ı Nâbî. Eight of these ghazals were written for statesmen in important positions during his period. People who are praised in the addendum couplets of at least one and at most six couplets after the tahallus couplet: Nişancı Abdurrahman Abdi Pasha, Silahdar İbrahim Pasha, Damad / Silahdar / Çorlulu / Şehid Ali Pasha, Baltacı Mehmed Pasha, Musahip Mustafa Pasha and a vizier whose name cannot be determined. In the introduction part of the article, after giving brief information about the muzeyyel ghazal, information was given about the number of couplets, aruz meter, rhyme and rhyme features and sections of the ghazals. Then, the mentioned pashas were introduced and the bond between Nabi and his interlocutors was tried to be determined, especially on the basis of his Münşe’ât-ı Nâbî, and the praises of the praised ones in the addendum couplets were emphasized. It was observed that the poet, who presented only one muzeyyel ghazal to his patron Musahip Mustafa Pasha, mostly wrote emphatic odes to Damad Ali Pasha and did not always remain faithful to the prose, eulogy, fahriye and prayer sections of the ghazals.