Bu çalışmada, genellikle romana ideolojik işlevler yükleyen yazarların metinlerinde gördüğümüz “tip” terimi üzerinde durmak ve tezli metin kapsamında değerlendirilebilecek romanların şahıs kadrosunun niçin ‘tip’ler üzerinden oluştuğunu göstermek istiyoruz. Ayrıca ‘ideolojik tip’ diye ifade edilen roman kişisinin özelliklerini ortaya çıkarmak çalışmamızın bir diğer sorunsalı ve hedefidir. Romanın toplumun düşünme biçimini ve yaşam tarzını etkileyebileceğini düşünen yazarlar, ideolojisini kurmaca metnin merkezine alan romanlar yazmıştır. Romanın önemli özelliklerinden biri, hayatın ‘çok sesliliğini’ roman kişileri üzerinden çeşitli perspektifleri bünyesinde toplayarak gerçek/yaşanılan hayata daha yakın durmaya çalışmasıdır. Romanın bu hususiyetinin aksine “tezli veya ideolojik” kurmaca metinlerin başkişisinin genellikle olaylar karşısındaki tutumu, düşünme şekli, söylemleri aynı minvalde olan, okurlar tarafından ne yapacağı tahmin edilebilen, tek boyutlu ‘tip’ler olduğu görülmektedir. Bu makalenin sorunsalı da tam bu noktadan hareket eder. Tezli metinlerde niçin genellikle tip üretimi olur? Üretilen ‘tip’ kişisinin özellikleri nelerdir? Yazar niçin tip oluşturmaya ihtiyaç duyar? Edebiyat araştırmacılarının ‘tip’ tanımlamalarına baktığımızda ise tip kategorisi altında değerlendirilen ‘toplumsal, psikolojik, karakter’ gibi kavramların olduğunu görmekteyiz. Zikrolunan kavramların sınırları kes(k)in olmamakla birlikte kurmaca metinlerde ‘ideolojik’ bir temsilin varlığı da aşikârdır. Biz edebiyat eleştirmenlerinin tip tanımlamalarını inceleyerek ‘ideolojik tip’in özelliklerini saptamaya çalıştık. İdeolojik bir tip yaratımının birincil amacı, yaşanılan hayattan insanı alıp romana koymak değil, romanlardan günlük yaşama nakledilmek istenen insanı oluşturmaktır. İdeolojik tipler yazarlar tarafından, ideolojinin taşıyıcısı olarak, kalabalıklar arasına katılımı sağlanması hedefiyle yaratılır.  Sonuç olarak tespit ettiğimiz bulgulardan hareketle Sümer Kızı romanının başkişisi Bilge’yi bir ideolojik tip olarak göstermeye gayret ettik. Çünkü, Sümer Kızı romanının olay zamanı her ne kadar milattan önceki bir zaman diliminde yaşayan Sümerler dönemi olsa da İskender Fahrettin Sertelli, romanın yazıldığı dönemin politik söylemleri üzerinden hem olay örgüsünü hem de Bilge’yi tasarlayarak ideolojik bir tip yaratımı yapmıştır.

In this study, we want to emphasize the term "type", which we usually see in the texts of authors who attribute ideological functions to the novel, and show why the characters in novels, which can be seen as texts with thesis, was formed by using "types". In addition, the other problematic and aim of our study is to reveal the characteristics of the novel character, which we refer to as the 'ideological type'. When the put in order effect of the novel on the social structure was understood, often called "texts with thesis" novels that transfered the ideology to the text shallowly and overtly in Turkish literature studies emerged. one of the most important features of the novel is that it includes various perspectives in itself. Therefore, it is closer to real life. Contrary to this feature of the novel, it is seen that the protagonist is usually the 'type' in "with thesis or ideological" fictional texts. When we look at the definitions of 'type' defined by Turkish literature researchers, we observe that there are concepts such as 'social, psychological, character' that are seen under the category of "type". Although the boundaries of the mentioned concepts are not definite, the existence of an 'ideological' representation in fictional texts is also obvious. In addition to these concepts, we tried to determine the characteristics of the 'ideological type' by examining the type definitions of literary critics and making the definition of 'ideological type'. Based on the findings we have determined, we have tried to show the main character Bilge, who is the ideological type of the novel Sümer Kızı, as an example for our claim. As a result, the primary purpose of creating an ideological type is not to take the person from the lived life and put them in the novel, but to create the person who is wanted to be transferred from the novels to daily life. Ideological types are created by writers with the aim of ensuring their participation among the crowds (readers) as the carrier of the ideology.