: İnsanın temel duygularından olan korku, doğuştan gelen ancak sonraki zamanlarda insanın hayattaki deneyimlerle birlikte artan ve yaygınlaşan bir olgudur. İnsanın hayatta kalması için bilinçaltında yer alan ve doğuştan edinmiş olduğu korku, insanın yaşamını idame ettirmesini sağlayan en temel duygudur. Hayatın her döneminde insanın karşılaştığı ve mücadele etmek zorunda olduğu korku duygusu, aslında dünya hayatındaki temel duyguların biridir. Başta psikoloji olmak üzere farklı disiplinlerin üzerinde çalışma yaptığı korku duygusu, bir anlamda sanatın ve edebiyatın da ortak konusudur. İlk çağlardan itibaren insanoğlu, karşılaştığı veya anlamlandıramadığı korku unsurlarına dair çeşitli sanat eserleri oluşturarak korkuya dair duygularını ve düşüncelerini sonraki nesillere aktarmıştır. Edebiyat dünyasında da korkuya dair pek çok bilgi ve kültürel unsur bulunmaktadır. Toplumların kültürlerine genel olarak bakıldığında sözlü ve yazılı edebiyatlarda korkunun sebep olduğu pek çok ritüele ve geleneğe rastlamak mümkündür. Yaşandığı dönemdeki sosyal hayatın izlerini günümüze kadar aktaran klasik Türk edebiyatında da benzer bir durum söz konusudur. Divan şairleri korku duygusuna dair pek çok anlayışı okuyucusuna aktarmıştır. Her şeyden önce birer insan olan divan şairleri; yaşadıkları dönemde bir insanın sahip olduğu korku duygusunu gerçek anlamda eserlerine yansıtırken, yeri geldiğinde klasik edebiyatın hayal dünyasında oluşturulan kurmaca korkulardan da bahsetmişlerdir. Klasik Türk edebiyatında amacı gerçek veya mecazi anlamda sevgiliye ulaşmak olan âşık tipine bakıldığında, âşığa ait pek çok korku türünün divan şairlerince işlendiği görülür. Estetik kaygıyla hayalî ortamda oluşturulan bu korkuları tanımlamak ve anlamlandırmak klasik Türk edebiyatının anlam dünyasını daha iyi bir şekilde idrak etmemize fırsat verecektir. Bu amaçla çalışmamızda klasik Türk edebiyatındaki âşık tipinin korkuları üzerinde durularak bu korkuların altında bulunan sebepler açıklanmaya çalışılacaktır.

Fear, one of the fundamental human emotions, is an innate phenomenon that intensifies and becomes more pervasive over time through life experiences. This primal fear, embedded in the subconscious and acquired at birth, plays a crucial role in ensuring human survival and maintaining life. Encountered in every phase of life and necessitating confrontation, the feeling of fear is, in fact, one of the essential emotions experienced in the worldly realm. While it has been the subject of extensive research particularly in psychology, fear also constitutes a shared theme in both art and literature. Since antiquity, human beings have produced various artistic works reflecting their fears and incomprehensible phenomena, thus transmitting their emotional and intellectual responses to fear across generations. Literature, likewise, contains abundant knowledge and cultural elements related to fear. A general examination of the cultural structures of societies reveals numerous rituals and traditions rooted in fear, found in both oral and written literary expressions. A similar pattern is observed in classical Turkish literature, which reflects traces of the social life of its time and transmits them to the present. Divan poets, in particular, have conveyed a range of beliefs related to the emotion of fear to their readers. As individuals themselves, these poets authentically reflected the human experience of fear in their works, and at times, they also explored fictional fears constructed within the imaginative realm of classical literature. In classical Turkish literature, the ‘lover’ figure—whose primary aim is to reach the beloved either literally or metaphorically—is often portrayed with various forms of fear, as articulated by Divan poets. Understanding and interpreting these aesthetically crafted fears situated in a fictional context allows for a deeper comprehension of the semantic world of classical Turkish literature. Accordingly, this study focuses on the fears attributed to the lover figure in classical Turkish literature and aims to explain the underlying causes of these fears.