Cengiz Han’ın kurduğu Moğol İmparatorluğu, tarih sahnesinde en geniş coğrafyalara yayılan imparatorluklarından biri olmuştur. Bu yayılma sürecinde Moğol orduları, Asya’nın büyük bir kısmını fethederek pek çok farklı kültür ve dil ile etkileşime girmiştir. Bu etkileşimler dönemin Türk dilli hakları üzerinde derin izler bırakmıştır. Türk-Moğol dil ilişkisi teorik zemininde Türkçenin tarihî ve çağdaş lehçelerindeki Moğolca unsurlar günümüze kadar birçok çalışmaya konu olmuştur. Kazak Türkçesindeki Moğolca unsurlar, sınırlı sayıdaki çalışmada ele alınmıştır. Kazak Türkçesi ile Moğolca arasındaki dilsel ilişkilerin derinlemesine incelenmesi için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Bu anlamda, Kazak Türkçesi söz varlığındaki Moğolca unsurların tespit edilmesi, kullanım alanlarının ortaya çıkarılması önem arz etmektedir. Bu makalede, Kuzeybatı (Kıpçak) Türk lehçelerinden Kazak Türkçesi söz varlığındaki Moğolca alıntılar ele alınmıştır. Çalışma kapsamında, Kazakçaya Moğolcadan geçmiş 63 kelime (54 isim, 9 fiil) iki ana başlık ve on bir alt başlık altında incelenmiştir. Kazak Türkçesindeki Moğolca kökenli kelimelerin belirlenmesinde Türk dilinin tarihî dönem eserleri ve etimolojik sözlükler başta olmak üzere, Türk yazı dillerindeki Moğolca alıntıları ele alan başlıca çalışmalar esas alınmıştır. Çalışmanın kapsamında incelenen alıntı kelimeler, belirlenen temalara göre tasnif edilmiş ve kullanım alanlarıyla ilgili veriler ortaya konulmuştur. Böylelikle, Kazak Türkçesinde “ağa, maŋday, soqır, qarşığa, bağana, bosağa, jeli, tomağa, salqın, küreŋ, jada- ös-, toqta-” gibi Moğolcadan alıntı kelimelerin yansıttıkları temel anlamlarının yanında yeni kavramları da karşılayarak birden fazla anlama sahip oldukları tespit edilmiştir.

The Mongol Empire, founded by Genghis Khan, was one of the most widespread empires in history. During this expansion process, the Mongol armies conquered a large part of Asia and interacted with many different cultures and languages. In the theoretical ground of the Turkic-Mongolian language relationship, the Mongolian elements in the historical and contemporary dialects of Turkish have been the subject of many studies to the present day. Mongolian elements in Kazakh Turkish have been discussed in a limited number of studies. More studies are needed to examine the linguistic relations between Kazakh Turkish and Mongolian in depth. In this sense, it is important to identify the Mongolian elements in Kazakh Turkish vocabulary and to reveal their usage areas. This article examines Mongolian loanwords in the Kazakh Turkish vocabulary from the Northwestern (Kypchak) Turkish dialects. Within the scope of the study, 63 words (54 nouns, 9 verbs) that passed from Mongolian to Kazakh were examined under two main headings and eleven subheadings. In determining the words of Mongolian origin in Kazakh Turkish, the main studies that deal with Mongolian loanwords in Turkish written languages, especially historical works of the Turkish language and etymological dictionaries, were taken as basis. The loanwords analyzed within the scope of the study were classified according to the determined themes and data on their usage areas were revealed. Therefore, it was determined that Mongolian loanwords such as “aga, maŋday, soqır, qarşığa, bağana, bosağa, jeli, tomağa, salqın, küreŋ, jada- ös-, toqta-” in Kazakh Turkish have more than one meaning by meeting new concepts as well as their basic meanings.