Bu çalışmada, belâgatın bedî‘ çatısı altında ele alınan muvârebe sanatının Kur’an-ı Kerîm ve Arap şiirinde kullanımına dair örnekler konu edilmiştir. Daha çok nazım türü yazılarda karşılaştığımız bu sanat; nokta, hareke veya harfte değişiklik yapılarak yahut kelime ekleme, çıkarma gibi yollarla şairin, beytin ilk haliyle kalması halinde kalacağı zor durumdan kurtulması için başvurduğu bir yöntemdir. Şairler, hicvetmek istedikleri devlet büyükleri veya muhataplarına karşı bu metodu kullanarak eleştiride bulunmuşlardır. Böylece kendileri için tehlikeli bir durum veya ceza ihtimali bulunduğunda şairlik yeteneklerini sergileyerek bu sakıncalı durumdan kurtulabilmek için uygun lafızlarla beyitleri üzerinde tasarrufta bulunarak düzeltmeler yapmışlardır. Tespit edilebildiğine göre muvârebe’yi bir sanat olarak ilk defa ele alan kişinin Hatîb et- Tebrizî (ö.502/1109) olduğu görülmüştür. Sonrasında ise bu tür, belâgat kitaplarında ve peygamber methiyelerinin belli kurallar göz önünde bulundurularak yazıldığı bedî‘iyye türü eserlerde ele alınmıştır. Belâgat kitaplarının ya da bu alanda yapılmış çalışmaların ilgili bölümlerinde muvârebe sanatına dair verilen örnekler belli bir sayıda ve birbirlerinin tekrarı mahiyetindedir. Bazıları da muvârebe’nin tanımı ile tam olarak uyumlu gözükmemektedir. Çalışmamızda bu tür örneklere işaret edilecektir.  Araştırmamızda, belâgat kitaplarının yanı sıra bedî‘iyye türü eserlerde verilen örneklerin muvârebe sanatına uygunluğu, Kurân-ı kerim’de ve hadis-i şeriflerde bu sanatla irtibatlı olduğu varsayılan örneklerin kullanımlarına yer verilecektir.

This study examines the use of the rhetorical art of muwāraba, which falls under the category of badi in rhetoric, in the Qur'an and Arabic poetry, providing examples. This art, which is more commonly encountered in works of poetic form, is a technique through which the poet, in order to avoid a difficult situation that would arise if the verse remained unchanged, resorts to methods such as altering points, vowels, or letters, or by adding or removing words. Poets have used this method to criticize political leaders or their addressees they intended to satirize. In this way, when faced with a dangerous situation or the possibility of punishment, they could demonstrate their poetic skills and make adjustments to the couplets with suitable phrasing, thus escaping the risky situation. It has been established that the first person to treat muwāraba as an art form was Hatib al-Tabrizi (d. 502/1109). Subsequently, this art has been addressed in rhetoric books and in badiiyya works, which are written according to specific rules for praising the Prophet. In the relevant sections of rhetoric books or studies in this field, the examples given of muwāraba are limited in number and tend to be repetitive. Some of them also do not fully align with the definition of muwāraba. In our study, such examples will be pointed out. In our study, the appropriateness of the examples given in rhetoric books, as well as in badi‘iyya works, to the art of muwāraba will be examined, and examples from the Qur'an and Hadith that are believed to be related to this art will also be included.