Risâle Fî Ta‘rîfi՚l-Mecaz Adlı Eserin Muhteva Açısından İncelenmesi

Author:

Number of pages:
85-92
Language:
Türkçe
Year-Number:
2024-Volume 19 Issue Ö1

Hatîb el-Kazvînî (ö. 739/1338)՚nin yapmış olduğu müfred mecazın tanımında yer alan " fî istilahin bihi at-tahattub"  ifadesi üzerine Mes‘ûd b. Ömer et-Taftâzânî (ö. 792/1390) bazı değerlendirmelerde bulunmuştur. Bu değerlendirmelerden biri tartışmalara sebep olan "bu ifade vesilesiyle başka bir terminolojide farklı bir anlam taşıyan salât gibi hakikat türü kelimeler de mecazın dışına çıkar" şeklindeki açıklaması olmuştur. Mîrzâcân Habibüllâh eş-Şirâzî (ö. 994/1586) Teftâzânî՚՚nin bu yorumunu iki hususta eleştirmiştir. Mîrzâcân՚a göre Taftâzânî՚nin zikretmiş olduğu bu bilgide çelişki olup tanımlarda esas alınan mantık ilkeleriyle çelişmektedir. Mîrzâcân’ın eleştirilerine cevap niteliğinde önemli malumatlar, Risâle fî ta̒rîfi’l-mecaz adlı bir eserde yer almaktadır. Öncelikle risâlede ismi belirtilmeyen bir şâhsa ait Mîrzâcân՚a yapılmış bir reddiyeye yer verilmiştir. Ancak bu reddiye, mezkûr risâlenin yazarı tarafından doğru bulunmamıştır. Bunun yerine kendisi bir çözümde bulunmuştur. Buna göre, tanımda geçen "mâ" lafzı merkeze alınarak ispatlanmaya çalışılmıştır. "mâ" lafzının iki muhtemel anlama gelebileceğinden bahsedilmiştir. 1. Her bir fert: Tanımında geçen "mâ" lafzının delalet ettiği anlamının tek tek tüm fertleri karşıladığı veya cins ifade ettiği muhtemeldir. Bu ihtimale göre "fî istilahin bihi et-tahattub" ifadesine, tanımdan bir şey çıkarmak için değil, bir şeyi tanıma dahil etmek için ihtiyaç duyulduğu söylenebilir.  2. Fertlerden biri: Yazara göre Taftâzânî՚՚nin ifadelerine bakıldığında maksadının ikinci muhtemel manaya yönelik olduğu anlaşılmaktadır. Bu itibarla Mîrzâcân՚ın yapmış olduğu itirazların yerinde olmadığı zikredilmiştir.

Keywords


On the expression "fī istilāhin bihi al-tahāttub" in the definition of the curriculum metaphor made Hatīb al-Qazwīnī (d. 739/1338) Mes‘ûd b. Omer al-Taftāzānī (d. 792/1390) made some evaluations. One of these evaluations, which caused controversy, was his statement that "with this expression, words such as truth, such as salah, which has a different meaning in another terminology, go beyond the metaphor". Mīrzācān Habibullāh b. Abdillāh al-Shirazī (d. 994/1586) criticized this interpretation of Taftāzānī on two issues. According to Mîrzâcân, this information mentioned by Taftāzānī is contradictory and contradicts the principles of logic based on the definitions. Important information in response to Mīrzācān's criticisms is included in a work called Risāle fī tarīfi՚l-mecaz. First of all, a rejection made to Mīrzācān by a person whose name is not mentioned in the treatise is included. However, this rejection was not found correct by the author of the aforementioned treatise. Instead, he came up with a solution. Accordingly, an attempt has been made to prove it by focusing on the word "ma" in the definition. It has been mentioned that the word "mā" can have two possible meanings. 1. Each individual: It is possible that the meaning of the word "mā" in its definition refers to all individuals one by one or refers to the genus. According to this possibility, it can be said that the expression "fī istilāhin bihi al-tahāttub" is needed not to remove something from the definition, but to include something in the definition. 2. One of the individuals: According to the author, looking at Taftāzānī's statements, it is understood that his purpose is towards the second possible meaning. In this respect, it was stated that the objections made by Mīrzācān were not justified.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 32
Number of downloads 44

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.