Kıbrıs Türk Masallarında Büyü Motifi

Author:

Number of pages:
1505-1517
Language:
Türkçe
Year-Number:
2024-Volume 19 Issue 4

İnsanoğlu hayatı boyunca evrene hükmetme, olacakların yönünü kendi istekleri doğrultusunda değiştirme ve dünyevi hırslarla sürekli olarak kazanmaya yönelik bir arzu içerisinde olmuştur. İnsan, özellikle maddi dünyada kolay yoldan pek çok şeyi elde etme arzusuna sahiptir. Bu bağlamda da şahsi ve dünyevi istekleri için sürekli bir çaba içerisine girer. Sergilediği bu çaba bazen hayatın olağan akışında mümkün olmayan şeyleri gerçekleştirmek üzerine olabilir. İşte bu noktada kişi farklı yollara başvurabilir. Bu yolların başında da büyü gelmektedir. Büyü iyi ya da kötü bir amaca ulaşmak adına herkesin yapamayacağı, yetenek gerektiren bir uygulamadır. Büyü uygulamaları insanlığın var oluşundan günümüze kadar hemen her millette, her dinde ve her öğretide görülmüştür. Masal türü de halkın dilinden çıktığı için toplumun zihnindeki ve kültüründeki birçok unsuru içinde barındırmaktadır. Büyü de bunlardan bir tanesidir. Sözlü kültürün en önemli ürünlerinden olan masallarda büyüye dair pek çok uygulama yer almaktadır. Bu uygulamalar çoğu zaman masalın genel havasında, çok fazla ayrıntıya girilmeden, kısa cümlelerle verilmiştir. Masallarda yer alan büyüler iyi amaçlı olarak da karşımıza çıkmakla beraber çoğu zaman aslında kötü niteliktedir. Bir hastalığın tedavisi için yapılan büyü iyi bir büyü iken bir insana zarar vermek amacıyla yapılan bir büyü kötü bir büyü olmaktadır. Dolayısıyla büyülerin de çeşitleri bulunmakta ve masal metinlerinde farklı şekilleriyle karşımıza çıkmaktadır. Kıbrıs Türk kültüründe Karagöz oynatıcılığı, meddahlık, Karagöz ve masal yazarlığı yapan Mehmet Ertuğ tarafından derlenen ve 2018 yılında Kıbrıs Sosyal Bilimler Üniversitesi (KISBÜ) yayınları arasından Kıbrıs Masalları adıyla çıkan, içinde on dört Kıbrıs Türk masalının yer aldığı çalışma inceleme konumuz olarak seçilmiştir. Eserde yer alan bu on dört Kıbrıs Türk masalının sırasıyla isimleri şöyledir: “Akıllı Burçak, On İki Kardeş Meseli, Bit Hanım ile Pire Kadın, Nartane, Gocagarıcık Meseli, Dilruba Sultan, Arabüzengi, Garaböcücük, Biddacık, Portakal Hanım, Üç Kız, Gülperi Civan Hanım, Köse Meseli, Gurgufa Meseli.” Söz konusu bu masallar içerdikleri büyü motifleri ve çeşitleri açısından değerlendirilmiştir.

Keywords


Human being has been in a desire to dominate the universe, to change the direction of what will happen in line with their wishes, and to consistently obtain worldly ambitions throughout life. Besides, human being has a desire to obtain many things easily, especially in the material world. Therefore, they make a constant effort for their personal and worldly wishes. This effort they exhibit can sometimes be about realizing things that are not possible in the ordinary course of life. At this point, one can resort to different ways. At the beginning of these ways is spell. The spell is a practice that requires skills that not everyone can do to achieve a good or bad purpose. Spell practices have been seen in almost which every nation, every religion, and every teaching survive until today from the existence of humanity. As the tale genre comes out of the language of the people, it keeps many aspects in the mind and culture of the society. Spell is one of them. Tales, which are one of the most significant works of oral culture, have many practices about the spell. These practices are often given in the general mood of the tale, without going into too much detail, in short sentences. Even though the spells in the fairy tales appear with good intentions, they are often actually bad. A spell treat to cure a disease is a good spell, while a spell to harm a person is a bad spell. Therefore, there are different types of spells, and they appear in different forms in fairy tale texts. It has been chosen compiled by Mehmet Ertuğ, who is a player Karagöz and Meddah, fairy tale writer in Turkish Cypriot culture, and published under the name of 'Cyprus Tales' in 2018 among the publications of Cyprus Social Sciences University (KISBU), this subject of study which includes fourteen Turkish Cypriot fairy tales. The names of these fourteen Turkish Cypriot tales in the work are as follows: “Akıllı Burçak, On İki Kardeş Meseli, Bit Hanım ile Pire Kadın, Nartane, Gocagarıcık Meseli, Dilruba Sultan, Arabüzengi, Garaböcücük, Biddacık, Portakal Hanım, Üç Kız, Gülperi Civan Hanım, Köse Meseli, Gurgufa Meseli.” These tales were evaluated in terms of the magic motifs and types they contain.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 29
Number of downloads 70

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.