İslam öncesi Cahiliye döneminde Arap Yarımadası’nda çok kültürlü Ḥîra çevresinde doğmuş ve yetişmiş olan ʿAdî bin Zeyd el-ʿİbâdî et-Temîmî, Hristiyan Arap şairlerden biridir. Soyu, Yemen asıllı Nizâr b. Maʿad b. ʿAdnân’a kadar dayanmaktadır. Ataları, önce Yemen’den el-Yemâme’ye göç etmiş ve üçüncü kuşaktan dedesi Eyyûb bir kan davası nedeniyle oradan kaçıp Ḥîra’ya yerleşmiştir. Kendi anadili olan Arapçanın yanı sıra Farsçayı da okuma yazma düzeyinde öğrendiği ve bu dilleri çok iyi derecede kullandığı bilinmektedir. O, bir yandan Ḥîra devletiyle iyi ilişkiler içinde olurken diğer yandan da Sasani Kralı Kisra’nın sarayında onun mütercimi ve yazıcısı görevlerinde bulunmuştur. O, aynı zamanda Ḥîra Kralı en-Nuʿmân bin el-Munẕir’in kızı ya da kız kardeşi olduğu söylenen “Hind” adındaki bir kadınla evlidir. Onun şiirlerinde, eğitici, öğretici ve yol gösterici nitelikte hikmet içeren birçok beyit dağınık bir durumda bulunmaktadır. ʿAdî bin Zeyd, en-Nuʿmân bin el-Munẕir’in Ḥîra kralı olması yönünde büyük bir çaba göstermiş ve bunda başarılı olmuştur. Ancak bu girişimi nedeniyle düşmanları tarafından iftiraya uğramış ve kendisine yardımda bulunduğu kişinin eliyle zindana kapattırılıp işkenceyle yaşamına son verilmiştir. ʿAdî bin Zeyd, zindanda kaldığı süre içerisinde haksızlığa ve iftiraya uğradığını ifade eden şiirler söyleyerek en-Nuʿmân bin el-Munẕir’den bağışlanmasını dilemiştir. Onun bu amaçla söylediği şiirler, Arap edebiyatında istiʿṭâf türü olarak değerlendirilmektedir. Bu makalede ele alınan ve dil ve üslup yönlerinden incelenen beyitler de bu türden beyitlerdir.

Born and raised in the multicultural environment of al-Hirah in the Arabian Peninsula during the pre-Islamic Jahiliyyah period, ʿAdī ibn Zayd is one of the Christian Arab poets. His lineage goes back to Nizar ibn MaꜤad ibn ꜤAdnān, who was of Yemeni origin. His ancestors first migrated from Yemen to al-Yemāmah, and his grandfather Ayyūb from the third generation fled from there due to a blood feud and settled in al-Hirah. It is known that he learned Persian at a reading and writing level in addition to his native Arabic and that he used these languages very proficiently. While maintaining good relations with the al-Hirah state, he also served as a translator and scribe in the court of the Sassanian King Khosrow. He was married to a woman named Hind, who is said to be either the daughter or the sister of the king of al-Hirah, al-Nu'man ibn al-Mundhir. His poems contain many couplets with wisdom that are educational, instructive, and guiding in nature, although these couplets are scattered. ʿAdī ibn Zayd made great efforts for al-Nu'man ibn al-Mundhir to become the king of al-Hirah and succeeded in this endeavor. However, due to this initiative, he was slandered by his enemies and was imprisoned and tortured to death by the very person he had helped. During his imprisonment, ʿAdī ibn Zayd composed poems expressing that he had been wronged and slandered, seeking pardon from al-Nu'man ibn al-Mundhir. These poems, spoken for this purpose, are considered to belong to the genre of istiʿṭāf in Arabic literature. The couplets discussed and analyzed in this article in terms of language and style also belong to this genre.