-(ı)p, -a (-e), -y, -ğanda (-gende, -qanda, -kende), -ğanşa (-genşe, -qanşa, -kenşe), -mayınşa (-meyinşe), -ğalı (-geli, -qalı, -keli), -mastan (-mesten, -bastan, -besten, -pastan, -pesten), -ısımen (-isimen) zarf-fiil eklerini yapısında bulunduran Kazak Türkçesi bu kullanım alanı açısından oldukça zengindir. Fakat bilhassa son yıllarda hızla artan aktarma çalışmaları ve gerçekleştirilen diğer edebî ve akademik çalışmalarda bu zarf-fiil eklerinin Türkiye Türkçesindeki tam karşılıklarının belirlenmesinde bazı hataların yapıldığı gözlemlenmektedir. Bu hatalar, bilhassa Kazak Türkçesindeki bir zarf fiil şeklini ya gramer kitaplarının verdiği bilgi doğrultusunda zarf fiil şekli ile yahut da cümledeki bağlama dikkat etmeden farklı şekillerde aktarmaya çalışmaktan kaynaklanmaktadır. İşte yapılan bu çalışmada taraması gerçekleştirilen edebî eserlerden alınan örnek cümleler vasıtasıyla bu eklerin Türkiye Türkçesine farklı aktarım biçimleri tespit edilip örneklendirilmiştir. Mesela, “-ğanda, -gende, -qanda, -kende” zarf-fil ekini alan sözcük, temel cümledeki iş hareketi zaman bakımından tamamladığında ek Türkiye Türkçesine “-IncA” şeklinde, temel cümledeki iş hareketin olup olmama şartını bildirdiğinde ise “-sA” şart eki işleviyle aktarılabilmiştir. Bu durum da zarf-fiil eklerinin Türkiye Türkçesindeki karşılıklarını doğru ve tam olarak belirleyebilmek için hem ekin işlevsel alanlarının hem de cümleye kattığı anlamların ayrı ayrı incelenmesinin önemini ortaya koymaktadır. Özellikle, edebî eserlerden alıntılanan örnek cümleler vasıtası ile bu eklerin doğru karşılıklarının saptanması, çeviri sürecinde karşılaşılan zorlukların da önemli ölçüde aşılmasına katkı sağlayacaktır.
Kazakh Turkish is quite rich in terms of its use of adverbial verb suffixes, such as -(ı)p, -a (-e), -y, -ğanda (-gende, -qanda, -kende), -ğanşa (-genşe, -qanşa, -kenşe), -mayınşa (-meyinşe), -ğalı (-geli, -qalı, -keli), -mastan (-mesten, -bastan, -besten, -pastan, -pesten), and -ısımen (-isimen). However, especially in recent years, there have been a number of mistakes or oversights in determining the Turkish equivalents of these adverbial verb suffixes in Kazakh Turkish, due to the rapid increase in translation efforts and other in literary and academic studies. These errors often result from attempting to translate a specific adverbial verb form from Kazakh Turkish into Turkish without considering the grammatical information provided by the verb forms or without paying attention to the meaning of the sentence, i.e., the context of the sentence. In this study, through examples taken from literary works, various ways of transferring these suffixes to Turkish have been identified and exemplified. For instance, when a word taking the adverbial verb suffixes -ğanda, -gende, -qanda, -kende completes the action in the main sentence in terms of time, it can be translated into Turkish using the suffix "-IncA." However, when it indicates the condition of whether the action in the main sentence will take place or not, it can be translated using the conditional suffix "-sA." This situation highlights the necessity and importance of determining the areas of usage of these adverbial verb suffixes and the meaning they add to the sentence separately in order to correctly and completely identify their Turkish equivalents. If the correct and precise equivalents of adverbial verb suffixes can be determined through examples from literary works, many of the translation problems can be significantly reduced.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.