Boşnak Kadınların İlk Dergisi: “Gülistan”

Author:

Number of pages:
1597-1614
Language:
Türkçe
Year-Number:
2024-Volume 19 Issue 4

Osmanlı Devleti’nin Bosna’dan ayrılışı, Avusturya-Macaristan’ın 1878 yılında Bosna’yı işgali ve 1908 yılında ilhakı, 1918 yılında kurulan Sırp-Hırvat-Sloven Krallığı dönemi ile Slavları tek çatı altında toplamanın amaçlandığı Yugoslavya fikri ve devleti gibi yeni oluşumlar, Bosna’daki toplumsal yaşama derin etkilerde bulunmuştur. Bu değişen siyasi yapı, Bosna’da yaşayan herkes gibi Boşnak toplumunu da etkilemiştir. Siyasi, ekonomik ve kültürel hayatın değişmeye başlaması, okur-yazarlık ve okullaşmayı arttırmayı amaçlayan politikalar aracılığıyla eğitimin önem kazanması gibi yenilikler Boşnak aydınlar üzerinde büyük bir tesir bırakmıştır. Toplumsal değişim ve gelişim için kadınların yerinin yadsınamaz boyutta olduğu anlaşılmış ve “Bosnalı Müslüman” kadınların yani “Boşnak” kadınların, iktisadi ve sosyo-kültürel hayatta var olmaları için gerekli çalışmalar yapılarak kadın sorunu ele alınmaya başlanmıştır. Bu amaca hizmet etmek amacıyla yola çıkan ve Boşnak kadınların ilk dergisi olan “Đulistan”, Türkçe ismiyle “Gülistan”, Boşnak dilinde Saraybosna’da yayınlanan bir dergidir. Dergide pek çok Boşnak aydınının yazılarına yer verilmiştir. Bununla birlikte kadın sorununun çözümünde kadınların yer alması gerektiği düşünülerek kadın yazarların da olmasına dikkat edilmiştir. Bu değişim ve modernleşme amacı için yola çıkılan dergide Bosna’nın kozmopolit yapısından ötürü İslam dinine atıfla “dini kimlik” baz alınarak Boşnak kadınların sorunlarının çözümüne odaklanılmıştır. Çalışmada dönemin Bosna'sına ve Boşnak kadınların konumuna ışık tutması açısından önemli bir yere sahip olan "Gülistan" dergisi ele alınacaktır.

Keywords


The departure of the Ottoman Empire from Bosnia, Austira-Hungary’s occupation of Bosnia in 1878 and its annexion of Bosnia in 1908, followed by the establishment of the Serbo-Croat-Slovene Kingdom in 1918, and the formation of Yugoslav state, aiming to unite the Slavs, significantly impacted social life in Bosnia. This changing political structure affected the Bosniak community, like everyone  living in Bosnia. Innovations in political, economic and cultural life, along with the increased importance of education through policies aimed at boosting literacy and schooling had a profound impact on Bosnian intellectuals. It became evident that the role of women in social change and development was indispensable, leading to efforts to adress the issues faced by “Bosnian Muslim” women, i.e., “Bosniak” women, to ensure their participation in economic and socio-cultural life. “Đulistan”, meaning “Gülistan” in Turkish, set out to serve this purpose as the first magazine of Bosniak women, published in Sarajevo in the Bosnian language. The magazine featured articles by many Bosniak intelectuals. Moreover, recognizing that women should be involved in resolving women’s issues, special attention was given to including female writers. The magazine, driven by the goal of change and modernization, focused on addressing the problems of Bosniak women based on “religious identity”, referring to Islam due to Bosnia’s cosmopolitan structure. In this study, the “Gülistan” magazine, which has an important place in terms of shedding light on Bosnia of the period and the position of Bosnian women, will be disscussed.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 31
Number of downloads 75

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.