Kıpçak Türkçesiyle kaleme alınan Kitâbu Gülistân bi’t-Türkî, kendi döneminin en önemli edebî metinlerinden biri olmasının yanı sıra Sâdî tarafından Farsça yazılan Gülistân (1258) kitabının ilk Türkçe tercümesidir. Eser hakkında çalışmaları bulunan birçok araştırmacıya göre, metin, birebir tercüme yapmak yerine uyarlama yöntemiyle Seyf-i Sarâyî tarafından 1391’de Türk dili ve edebiyatına kazandırılmıştır. Kitâbu Gülistân bi’t-Türkî, içerik özellikleri bakımından oldukça önemli bir noktada yer almaktadır. Eserin tam anlamıyla bir tercüme hüviyeti taşımaması, devrin Türkçesinin ifade imkânlarını ortaya koyma fırsatı doğurmuştur. Eserin zengin söz varlığı ve anlam dünyasını yansıtması bir yana, öğüt verme amacıyla metnin içine serpiştirilen atasözleri oldukça dikkat çekicidir. Seyf-i Sarâyî, birçok örnekte Farsça atasözlerini doğrudan tercüme etmek yerine Türk kültüründe yaygın olan ve hedef kitlenin kültürel kodlarına hitap eden atasözlerini tercih etmiştir. Kitâbu Gülistân bi’t-Türkî’deki atasözü sayısı tespit edebildiğimiz kadarıyla 177’dir.  Bu atasözleri, dil biliminin birçok farklı alt başlığını ilgilendiren ve geniş bir yelpazede ele alınabilecek türden dil verileridir. Bu çalışmada, eserde karşıtlık ilkesine göre kurgulanmış 53 atasözü, iki ana başlık altında irdelenmeye çalışılmıştır: Gerçekçi (Kurallı-canonical) Karşıtlıklar ve Metaforik (Kuralsız-non-canonical) Karşıtlıklar. Bunun yanında bahsi geçen ana başlıklardan Gerçekçi (Kurallı-canonical) Karşıtlıklar, 8 alt başlığa; Metaforik (Kuralsız-non-canonical) Karşıtlıklar da 8 alt başlığa ayrılmıştır. Eserde tespit edilen atasözlerinin ele alınması neticesinde 53 atasözünün %53’ü Gerçekçi (Kurallı), %47’si ise Metaforik (Kuralsız) kullanımlardan meydana gelmiştir. Bununla birlikte 53 atasözünün %22’sinin hem Gerçekçi (Kurallı) hem de Metaforik (Kuralsız) özellikler taşıması da ayrıca dikkate değerdir.

Kitâbu Gülistân bi't-Türkî, written in Kipchak Turkish, is one of the most important literary texts of its period, as well as the first Turkish translation of the book Gülistân (1258), written in Persian by Sâdî. According to many researchers who have studied the work, the text was introduced into Turkish language and literature by Seyf-i Sarâyî in 1391 by adaptation rather than literal translation. Kitâbu Gülistân bi't-Türkî is at a very important point in terms of its content features. The fact that the work does not have the identity of a complete translation created the opportunity to reveal the expression possibilities of the Turkish of the period. Aside from reflecting the rich vocabulary and semantic world of the work, the proverbs sprinkled throughout the text for the purpose of giving advice are quite remarkable. In many examples, instead of directly translating Persian proverbs, Seyf-i Sarâyî preferred proverbs that are common in Turkish culture and appeal to the cultural codes of the target audience. As far as we can determine, the number of proverbs in Kitâbu Gülistân bi't-Türkî is 177. These proverbs are linguistic data that concern many different subheadings of linguistics and can be discussed in a wide range. In this study, 53 proverbs constructed according to the principle of opposition were tried to be examined under two main headings: Realistic (canonical) Oppositions and Metaphorical (non-canonical) Oppositions. In addition, Realistic (canonical) Oppositions, one of the main headings mentioned, has 8 subheadings; Metaphorical (non-canonical) Oppositions are divided into 8 subheadings. As a result of the analysis of the proverbs identified in the work, 53% of the 53 proverbs were used in Realistic (canonical) and 47% were in Metaphorical (non-canonical). However, it is also noteworthy that 22% of the 53 proverbs have both Realistic (canonical) and Metaphorical (non-canonical) features.